28.11.2017, 11:00 | czytano: 8719

Syn "Ognia" chce miliona złotych odszkodowania od państwa polskiego

Do Sadu Okręgowego w Nowym Sączu wpłynął pozew syna Józefa Kurasia "Ognia", partyzanta z Waksmundu, przeciwko państwu polskiemu. Domaga się on zadośćuczynienia za krzywdy, których jego ojciec i rodzina doświadczyli ze strony aparatu represji PRL.
Pozew opiewa na milion złotych. W rozmowie z "Dziennikiem Polski" mec. Anny Bufnal mówi, że roszczenia dotyczące wydarzeń sprzed 70 lat nie uległy przedawnieniu.
Źródło: "Dziennik Polski", oprac. r/
Może Cię zainteresować
zobacz także
komentarze
AK podhale02.12.2017, 05:53
Do Obserwator
MON powinien zdegradować Ognia bo stopień porucznika otrzymał za wysługiwanie się sowietom od UB,czyli potwierdziiłoo co nadało UB
Do Obserwator01.12.2017, 19:58
MON oficjalnie potwierdził stopień oficerski majora Józefa Kurasia "Ognia"
artykuł 19.02.2017 Podhale 24.pl
Obserwator01.12.2017, 07:20
do @Wicher, major? a kto i kiedy oraz z jakiej okazji nadał mu stopień oficerski?skończył podchorążówkę? jaka? gdzie i kiedy? a może nadal utajnienie dokumentów z tą wiedzą na kolejne 50 lat..może ktoś ma taką wiedzę
emski30.11.2017, 11:29
Do "A-JA-TO-LACH - a" - pytasz o notatki pracownika UB Kurasia - o sobie, o innych czy tak w ogóle pytasz ???
Z drugiej storny...30.11.2017, 10:16
A może to jednak było troche tak, że Ogień był watażką, "królem Podhala" i brał co chciał, a teraz jego syn idzie tym samym tropem? Nie ma zgody na to abyśmy z naszych podatków płacili Kurasiom. Nasze rodziny też cierpiały komunizm. Wiec jakim prawem sięga do naszych kieszeni?! To zwykła próba wyłudzenia.
Państwo Polskie30.11.2017, 08:57
PIS wygra każde wybory jeśli będzie szanował Naród Polski, wiarę katolicka i pilnował spółek państwowych, aby na rekiny światowe nie zeżarły. W sytuacji otwartych granic tylko Państwo może uratować Polskę i grabieży obcego kapitału, od kolonializmu i wyzysku tzw. reprywatyzacji...Zadba, że nie będziemy płacić, odszkodowań ani 7ydom, ani magnatom, ani ofiarom UB-ckim, czy Ruskim....Niech im płaca Niemcy Ruscy i UB-cy ze swoich emerytur !!! A ta po prawdzie co MY mamy dziś być dojeni , kiedy tak jak Oni byliśmy maltretowani i wyniszczeni jako Naród ??? Hańba wyciągać ręce do nas współczesnych Polków... Opamiętajcie się wszyscy synowie i wnukowie 7ydów Niemców i kombatantów... To s...ysyństwo wobec POLski !!! A Portem się dziwicie, że jest antysemityzm, że bunt przeciwko elitom, 7ydom, magnatom i nowobogackim z UB-ckiego rodowodu - a wszyscy chcą os nas odszkodowań od nas niewinnych, ze strony róznych sq***synów. Bo to Państwo Polskie...to MY
Wicher29.11.2017, 19:31
Mjr" Ogien " bohater i basta ! Precz z komuną !!!
Wojciech29.11.2017, 18:14
Konrad27 ma rację.
A-JA-TO-LACH29.11.2017, 16:22
Jakim to trzeba być BEZMÓZGOWCEM, jak ci nieuki powtarzający takie brednie. Czy któryś z nich miał w ręce choćby jedną oryginalną notakę bezpieki z tamtych czasów?
anna29.11.2017, 13:55
Do demokratyczny konfident ...konfidentów w mojej rodzinie nie było ale ofiary ognia tak ...a syn tego ognia nie ma honoru z grosz
Cichociemny29.11.2017, 13:44
@Konrad27
Do póki w Rzeczypospolitej obowiązuje konstytucja napisana przez Kwaśniewskiego która nie przekroczyła poparcia 50% to jest PRL , to komuniści ją stworzyli w w obronie swojej i rodzin ,a demokratycznym Kraju bez przekroczenia 50% nie była by ważna .
Konrad2729.11.2017, 12:12
Trochę spóźnione. Obecne państwo nie jest PRL-oskie. Powinien się domagać sądu i kar dla komunistów a nie rzadać kasy od obecnego ustroju. Wstyd.
szuser29.11.2017, 11:07
...bo każdy może szperać po Internecie bo jest tam wszystko od zła i dobra .Niestety te źródło dane jest dla ludzi mądrych ,a zaślepieni nienawiścią mogą wyrządzić krzywdę rodzinie i sobie przez potępienie na sądzie ostatecznym ,w imię zasady wybacz bratu swojemu a ja tobie wybaczę ...

Bełkot mózgu jest jedną z konsekwencji fanatyzmu i psychoz religijnych
Tadeusz Morawa29.11.2017, 08:10
do haha
Pozwu się nie wygrywa tylko pisze.
Obserwator29.11.2017, 07:22
do @AK Hubal był prawdziwym majorem z awansu w wojsku, walczył z okupantem niemieckim, i porównanie go do Kurasia jest nie na miejscu a swoja drogą p. Kuraś ps"Ogień" kiedy i w jakich okolicznościach . za co i od kogo otrzymał awans na ten stopień bo w archiwach ,nawet Londyńskich Instytutu im. Sikorskiego, nie ma słowa na ten temat. Mówi to Panu, Pani coś?
demokratyczny konfident29.11.2017, 02:27
Zastanawiam się ilu z was wypowiadających się na forach,są dziecmi donosicieli,kapusiów czy ormowców za czasów komuny...Pewnikiem nikt,wszyscy walczyli z komuną jak kaczory,za piecem.
gorol28.11.2017, 22:43
niek sie puknie w głowe
PW28.11.2017, 21:52
Synu ognia oszczędź sobie wstydu. Lepiej dla twojego ojca byłoby gdybyś siedział cicho.
AK28.11.2017, 21:29
Panie Morawa mjr Hubal też nie wykonał rozkazu , faktem jest że dostał wyrok śmierci od Grota-Roweckiego za prowadzenie działań partyzanckich wbrew rozkazom,i co kto zastał Bohaterem .Nie każdy był partyzantem przez parę miesięcy, byli tacy co walczyli. Mówi to coś Panu .
haha28.11.2017, 21:23
Tadziu M. Jeżeli on wygra pozew to ty będziesz następny!
Cichociemny28.11.2017, 21:15
A jak ma nie pozywać jak widzi co dzień tę ciągłość z PRL-em ? ten syf bolszewicki, to złodziejstwo, to kłamstwo, obłudę, te sądy komunistyczne, te pogrzeby tych bandytów komunistycznych chowanych z honorami na Powązkach, kiedy obowiązuje konstytucja napisana przez Kwaśniewskiego , to plucie na jego ojca przez synów Akowców w podobno wolnej Polsce !!! wcale mu się nie dziwię...Ma do tego prawo zarówno on jak i ofiary które raptem olśniły wspomnieniami .Cóż żal mi Morawy bo jego historia czerpana z stylu wypocin Mariana Kozłowskiego który zapomniał ujawniać personaliów tajnych współpracowników reżimu, pewnie pisząc swoje wypociny na temat Ognia, pewnie pozmieniał ich pseudonimy i zrobił z nich ofiary Ognia ?. Panie Morawa jesteś Pan cienki Historyk bo każdy może szperać po Internecie bo jest tam wszystko od zła i dobra .Niestety te źródło dane jest dla ludzi mądrych ,a zaślepieni nienawiścią mogą wyrządzić krzywdę rodzinie i sobie przez potępienie na sądzie ostatecznym ,w imię zasady wybacz bratu swojemu a ja tobie wybaczę . Żal mi Pana bo mec. Anna Bufnal to wybitna mądrość w swojej kancelarii specjalistka w tym temacie ,i myślę że Pan Zbigniew dopnie swego i wiele nazwisk Tajnych współpracowników którzy grabili na konto Ognia wyjdzie na jaw .Tego jestem pewny .Panu Zbyszkowi Życzę wytrwałości w obronie swojego Ojca mjr. Józefa Kurasia ,bo tam gdzie jest nienawiść tam jest zło .
gorcowy28.11.2017, 21:10
Ogień by tego nie chciał... !
jaga228.11.2017, 20:11
On od podatników a Ci co zostali skrzywdzeni przez jego ojca od niego. Ale Adwokaci już ręce zacierają . Będą procesy stulecia
wnuczek28.11.2017, 18:49
Szkoda że dziennik Ognia przepadł. Można by się ciekawych rzeczy dowiedzieć. Panie Morawa ile pana ojciec z kolegami krów zabrali ze Spisza i zjedli je razem z ruskimi na Turbaczu?
Wicek28.11.2017, 18:39
Panie Tadeuszu Morawa wujek miał kolegów Waksmundzie i Ostrowsku i skwitował Ognia jednym słowem
Patriota28.11.2017, 18:37
A dla czego od państwa Polskiego? Przecież to nie państwo Polskie wyrządziło krzywdę tylko aparat represji PRL i ich trzeba sądzić! Państwo Polskie jeszcze uszanowało go jako bohatera a teraz syn chce chyba wszystko zniszczyć no chyba że sam przeszedł na stronę tego aparatu i robi prowokację.
Józef28.11.2017, 18:25
Bolek jeszcze żyje to może odda za błędy swojej ojczyzny.
logik28.11.2017, 18:18
Pan Bóg niedługo da CI odszkodowanie Oj dowiesz się .
.28.11.2017, 18:08
Ciekaw jestem kiedy i w jakiej wysokości dostaną odszkodowania rodziny poszkodowane przez "ognia".
Czym Kuraś zasłużył się, że "nowa władza" w 1945 roku powierzyła mu tworzenie MILICJI OBYWATELSKIEJ (MO) w Nowym Targu, a następnie nominowała na szefa POWIATOWEGO URZĘDU BEZPIECZEŃSTWA (UB)?
zbyszek walcz wychowoles sie bez ojca28.11.2017, 17:57
To prawda, ale co to, My dziś mamy za to odpowiadać, MY z POdatków mamy ci płacić ??? MY nie jesteśmy spadkobiercami ani UB -ków, ani Żydów , ani Słowaków ani Ruskich !!! Kieruj pozew do Berlina albo do Tel-Aviv, bo Światło i inni 7ydo-komuno- masoni za ten prąd, co ojcca i ciebie poraził po wojnie tez opowiadają..... I mają dutki!!!
osioł28.11.2017, 17:39
ale sie na drobne rozmienia chłopina 2.5mln to minimum jak za smolensk powinien dostac i to szybko nim obejmie go ustawa lustracyjna wszak przystapił do UB a nawet miał zostac komendantem to była jawna nieprzymuszona wola tego człowieka wstapił do UB wspołpracował tez z rosjanami ciekawe co im sie wyspowiadał wszystko co wiedział co słyszał i co sie domyslał czy po jego zeznaniach były aresztowania czy AK wydajac wyrok smierci sie myliło ale niedoszłemu ochotnikowi wspołpracujacemu z UB dobrowolnie za stanowisko z UB dobrowolnie za stanowisko
gik28.11.2017, 17:34
Niech złoży wniosek do PZPR lub ;;; przyjaciół ;;;; Rosjan a najlepiej do Stalina .
prawda28.11.2017, 17:29
Dobra dajcie mi 100 milionów i mieszkanie. Bo bolek obiecał mi kasę a kwasek mieszkanie. Nie tylko mi ale wszystkim Polakom.
anna28.11.2017, 17:27
A może syn ognia zapłaci odszkodowanie wszystkim potomnym co zginęli z rąk ognia i jego towarzyszy na Słowacji też były ofiary...bezczelność
mm28.11.2017, 17:18
Ja też chce
Obserwator28.11.2017, 16:35
Pop...już ludzi dokumentnie! chamstwo na całej linii, gdzie ten gość był przez ostatnie lata!!? Jakie straty? co robili niektórzy w 1945-1947, może czas by rozliczyć tych lokalnych "patriotów" partyzantów?? Ja chce odszkodowane za zanieczyszczenie powietrza , za brudna wodę, za niespełnione obietnice rządzących, za represje ze strony PiS ,za wstyd jaki szykują nam na arenie międzynarodowej itd., itp. Żądać można , czego nie. Gorzej jak ofiary zażądają odszkodowania od tej rodziny za ich własne ich rodzinom wyrządzone krzywdy.
stasek28.11.2017, 16:14
czemu tyko 1 miljon ? jo bym o 10 miljonów sie storoł .
NSZ-NP28.11.2017, 16:06
Nie tędy droga panie Zbyszku odszkodowanie się należy nie od Państwa czyli nas wszystkich podatników ale od oprawców, konfidentów Którzy przyczynili się do śmierci mjr ,,Ognia''
kopiuj wklej wstyd panie MORAWA
n28.11.2017, 15:54
czy podhalan wie o czym pisze
jo28.11.2017, 15:52
jak czytac to zrobili to ludzie ognia,,,,a sam ogien czy wiedzial o tym ludzie to ludzie dzis prawda o tych czasach to wielki spor a gdzie lezy prawda w grobie
maria28.11.2017, 15:40
b skromnie co to milion naprzeciw tych afer i zlodziejstwa w wolnej polsce
n28.11.2017, 15:38
zbyszek walcz wychowoles sie bez ojca
Tadeusz Morawa28.11.2017, 15:35
Tadeusz Morawa Czy można się sądownie domagać wypłaty odszkodowania za bezprawnie wydane w latach 1945 - 47 wyroki śmierci, nakazy opuszczenia miejsca zamieszkania i nakazy zapłaty kontrybucji (około 340) na sąsiadów Polaków, Żydów, Słowaków? Za stemplowane tych dokumentów pieczęcią AK z orłem w koronie, skradzioną prawowitym jej posiadaczom? Czy nie było to czasem fałszowanie dokumentów formacji rozwiązanej rozkazem gen. Leopolda Okulickiego 19 stycznia 1945 r.? Czy można wystąpić o odszkodowanie za konkretne mordy w Nowej Białej - obrabowanie i uprowadzenie 16 kwietnia 1946 r. czterech Słowaków: Jozefa Chalupki, Jana Labšanský?ego, Jana Kraka i Jana Ščurka? Czy można wystąpić o odszkodowanie za zabójstwo Franciszka Madei z Kacwina, polskiego nauczyciela zamordowanego 12 listopada 1946 r.? Czy można wystąpić o odszkodowanie za zabójstwo i obrabowanie Michala Kužla z Niedzicy, zamordowanego również 12 listopada 1946 r.? Czy można wystąpić o odszkodowanie za zabójstwo Jana Kovalčíka z Łapsz Niżnych, zastrzelonego 8 listopada 1946 r.? Czy można wystąpić o odszkodowanie za zabójstwo Pawła Bizuba, młynarza z Trybsza, zamordowanego 24 stycznia 1946 r. oraz za postrzelenie jego syna Jakuba, któremu dodatkowo skradziono 6 świń, dwa konie i słoninę? Czy można wystąpić o odszkodowanie za rabunek i bezprawne nakazy zapłaty kontrybucji od mieszkańców i całych wsi spiskich (było ich około 120)? Czy za około 100 najazdów rabunkowych na Spisz można w imieniu tego, który ukradł 700 krów 180 owiec i wiele innego dobytku domagać się odszkodowania od państwa? I czy za nieudolną próbę usiłowania popełnienia samobójstwa (21 lutego 1947 r.) również należy się odszkodowanie?
Czy nie jest to czasem stopień demoralizacji, który nie można pojąć ?
Nie lubie wyzysku28.11.2017, 15:31
Czemu nie składałeś do Państwa o odszkodowanie wcześniej jak rządziła PO
Anty Bolek28.11.2017, 15:20
Nie używać propagandy komunistów. IPN - bohater i basta. Cześć i chwała bohaterom . Ogień to śleboda.
stasek28.11.2017, 14:11
Hańba. I to jest dojna zmiana.
Podhalanin28.11.2017, 13:56
i jeszcze chce odszkodowanie za trucie mnie wszystkim czym pala w piecach bo biedaki na wegiel nie maja. Dobre czasy sie skonczyly! Kusnierka padla a do roboty sie isc nie chce :D
Podhalanin28.11.2017, 13:52
A ja chce odszkodowanie za wpuszczanie sciekow do dunajca od lat przez kusnierzy z waksmunda!!! Nie mam gdzie ryb lowic bo wszystko wyzdychalo.
goral28.11.2017, 13:46
A kto mi odda co zabrał mi Ogień
Skała28.11.2017, 13:27
A na jakiej podstawie Państwo Polskie (czyli my z podatków) mamy płacić Kurasiom odszkodowania za przestępstwa komunistyczne? Równie dobrze ktoś pokrzywdzony przez III Rzeszę albo Goralenvolk mógłby pozywać Polskę. Głupota na resorach. To już bardziej zasadne byłoby skierowanie roszczeń do Rosji, bo to przecież Płatni Zdrajcy Pachołki Rosji (PZPR)i rządzili za PRL-u.
kozioł28.11.2017, 13:19
Rozumiem ze rodziny pomordowanych maja się zgłosić do niego po finansowe roszczenia . Ale tupet.
witek28.11.2017, 12:48
czemu wcześniej się nie upominoł boł sie żeby ino rodziny pokrzywdzonych przez ognia nie zaczęły Zbyszka ciągać po sądach bo co wtedy
Tadeusz Morawa28.11.2017, 12:46
Śmierć Żydom: Podhale w ogniu
26/08/2017 - AUTOR: --- 8 KOMENTARZY

Tekst w ?Tygodniku Podhalańskim? oparty jest na artykule Karoliny Panz z numeru 11 ?Zagłady Żydów. Studia i Materiały? pt. ??Dlaczego oni, którzy tyle przecierpieli i przetrzymali, musieli zginąć ? Żydowskie ofiary zbrojnej przemocy na Podhalu w latach 1945-1947?.

12-letni Józef Galler zginął na oczach skamieniałych z bólu swoich rodziców. Był jednym z kilkunastu Żydów zabitych przez partyzantów ?Ognia? koło Krościenka w maju 1946 r. Jerzy Cyns do końca życia cierpiał na nerwicę lękową i miał trudności ze skupieniem uwagi po tym, jak w sierpniu 1947 r., jako 9-latek był świadkiem mordu swojej matki w Rabce. Wcześniej przeszedł Płaszów, Brzezinkę, gdzie był trzykrotnie tatuowany.

Podrzeb ofiar mordu na Waksmundzkiej. Kraków 1946




11 maja 1945 r. ? pierwsze po wojnie zabójstwo 4 podhalańskich Żydów w Maniowach, którzy tyle co wrócili z niemieckich obozów. 10 lutego 1946 ? morderstwo Dawida Grassgrüna, rolnika i fiakra z Nowego Targu, w jego własnym domu przy ul. Krzywej. Był jedynym Żydem, który przeżył masową egzekucję w czasie wojny na nowotarskim cmentarzu. Uciekł z kirkutu przez dziurę w płocie w stronę lotniska, lasami nago dotarł na Spisz, a stamtąd na Słowację, gdzie ukrywał się do końca okupacji. Był jednym z pierwszych Żydów, którzy powrócili po wojnie do Nowego Targu. Starał się o zwrot Żydom synagogi, którą w grudniu 1940 r. Niemcy zamienili na kino, a po wojnie budynek przejął Urząd Propagandy i Informacji. To po jego zabójstwie większość nowotarskich Żydów postanowiła opuścić Podhale.

Taką decyzję podjęli m.in. pochodzący z zamożnych żydowskich rodzin ? Salomon (Lonek) Lindenberger i Ludwik Herz. Ojciec Lonka miał największy sklep kolonialny przy nowotarskim Rynku, odebrany przez Niemców w grudniu 1939 r. Wojnę przetrwał tylko on z całej rodziny. Herzów wysiedlono z ich domu w Zakopanem, zabrano im też ziemię i zlikwidowano kancelarię adwokacką, zrabowano cały dobytek. Ludwik przez dwa lata pracował przymusowo w Nowym Targu, w austriackiej firmie Moritz. Wiosną 1943 r. Lindenberger i Herz zostali wywiezieni z Rabki do Płaszowa. Zostali uratowani przez Oskara Schindlera i do końca okupacji pracowali w obozie w Brunnlitz. Po wojnie wrócili do Nowego Targu. Wyjazd z Podhala za granicę zaplanowali na 20 kwietnia 1946 r. Ich samochód dotarł tylko do ul. Waksmundzkiej w Nowym Targu. Tam wraz z trójką innych Żydów zginęli od strzałów w tył głowy. Morderstwo zostało dokonane przez ludzi Kurasia.

Kolejny mord Żydów miał miejsce w nocy z 29 na 30 kwietnia 1946 na drodze pomiędzy Białką a Groniem. Zginęło wtedy 5 kobiet i 2 mężczyzn, najmłodszy miał 14 lat. Wszyscy z wyjątkiem chłopca od strzału w głowę. Salomon zginął od dwóch strzałów w plecy ? prawdopodobnie podczas próby ucieczki. Sprawców nie wykryto.

Zrzut ekranu z 2017-07-10 18-31-49

Ludwik Herz (1946)
Jeszcze bardziej wstrząsający jest opis ataku na grupę 26 Żydów koło Krościenka, którzy w maju 1946 r. próbowali nielegalnie wyjechać z kraju. Dobijani, obrabowani nie tylko z całego majątku, który mieli ze sobą, ale nawet z butów. Oto fragment dokumentu z oględzin 12 zwłok: ?Izrael Holand rozpoznał ciało swej żony Temy (lat 44) i córki Racheli (lat 14). Obie zginęły od strzałów w głowę. Rachelę Piniuńską (lat 54) rozpoznał jej syn Mojżesz. Zmarła od upływu krwi po strzale w plecy. Leib Wygoda rozpoznał swoją matkę Dwojrę (lat 48), zmarłą z powodu krwotoku, i ojca Abrahama (lat 48), któremu strzelono w głowę. Dziesięcioletni Gerszon Flam zidentyfikował swojego brata Izraela (lat 19) ? kula zmasakrowała mu czoło. Wśród zabitych zidentyfikowano jeszcze Rachelę (lat 19) i Libę (lat 49) Szapiro oraz Jakuba Finkelsteina (lat 27) (?). Maria Galler rozpoznała ciało swojego dwunastoletniego syna Józefa?.

Sierocińce pod ostrzałem Równie wstrząsające są opisy ataków na żydowskie sierocińce w Rabce i Zakopanem, mimo że nie zginęło tam żadne dziecko. Ostrzeliwanie domu dziecka z broni ręcznej i automatycznej, wrzucanie przez okno granatów, pogróżki, spanie dzieci na korytarzach i w piwnicach ? to realia sierocińca w Rabce. Z dokumentów, do których dotarła Karolina Panz, wynika, że ataki organizowali uczniowie i nauczyciele Prywatnego Gimnazjum Sanatoryjnego Męskiego dr. Jana Wieczorkowskiego, którzy należeli do komórki Ruchu Oporu Armii Krajowej (ROAK). Zaś inicjatorem tych ataków miał być duchowny.

W Zakopanem opiekunowie wraz z dziećmi z sierocińca w willi Leśny Gród sami odparli atak, do którego doszło w nocy z 28 na 29 sierpnia 1946 r. Budynek został ostrzelany z czterech karabinów maszynowych. Dom dziecka miał do dyspozycji karabin maszynowy zainstalowany na jednej z werand, syrenę alarmową i reflektory. W Zakopanem większość podopiecznych to były dzieci z ciężkimi urazami psychicznymi. Była wśród nich np. Marysia Zung, która przez 2 i pół roku (od 3. do 6. roku życia) przeżyła samotnie w szafie. Dzieci, które były zamurowywane, ukrywane w schowku pod łóżkiem czy na strychu. Wiele z nich nie potrafiło chodzić ani mówić, nie wiedziało, co to znaczy łóżko, widelec czy klozet. Kierowniczka Lena Kuechler dokonywała cudów, przywracając je do normalnego stanu i zwracając ukradzione dzieciństwo.

Zrzut ekranu z 2017-07-10 18-32-37

Dzieci z zakopiańskiego sierocińca ? lato 1945
Ich byt w Zakopanem był jednak zagrożony. Dlatego po ataku na sierociniec kierowniczka w obawie o bezpieczeństwo podopiecznych zorganizowała ucieczkę wszystkich dzieci. Pomogła w tym ortodoksyjna organizacja Vaad Hatzali, która kupiła dla nich greckie paszporty. Przez Czechosłowację i Francję dotarli do Izraela.

Kilka dni po wywiezieniu żydowskich dzieci z Podhala doszło do spotkania oficera śledczego UB Władysława Czyża z ?Ogniem?, który jako jeden z warunków dalszych negocjacji z władzą zażądał: ?Usunięcia wszystkich Żydów z Nowego Targu w jak najkrótszym czasie, w przeciwnym razie będzie ich tępił bezlitośnie?.

Zginęli, bo byli Żydami Artykuł Karoliny Panz ?Dlaczego oni, którzy tyle przecierpieli i przetrzymali, musieli zginąć ? Żydowskie ofiary zbrojnej przemocy na Podhalu w latach 1945-1947?, który ukazał się w 11 tomie rocznika naukowego ?Zagłada Żydów ? Studia i materiały? wydawanego przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, to efekt kilku lat jej benedyktyńskiej pracy i przekopania wielu archiwów m.in. Archiwum Yad Vashem, Instytutu Pamięci Narodowej, Archiwum Narodowego w Krakowie.

Dotarcia do wielu innych dokumentów, relacji, zeznań. Praca dotyczy wydarzeń na Podhalu w latach 1945-1947. ? Uderzyła mnie skala antyżydowskiej przemocy na Podhalu w latach 1945-1947, w rejonie szczególnie nasilonych walk aparatu władzy komunistycznej z członkami oddziału partyzanckiego ?Błyskawica?, którego dowódcą był Józef Kuraś ?Ogień? ? przyznaje Karolina Panz. Dodaje jednak, że nie skupiała się na sprawcach. Celem jej pracy było przywrócenie pamięci ofiarom tych mordów.

Okazuje się, że na Podhalu po wojnie zginęły 33 osoby cywilne pochodzenia żydowskiego, 26 osób w przeciągu kilkunastu tygodni (od końca stycznia do początku maja 1946 r.). Wśród ofiar byli Żydzi podhalańscy, którzy próbowali odbudować tu swoje zniszczone przez zagładę życie,jak mężczyźni zabici w Maniowach, młody Lonek Lindenberger, Ludwik Herz czy Dawid Grassgrün. Byli też ludzie z innych części kraju, którzy przeszli przez piekło obozów lub wojenną rzeczywistość Związku Sowieckiego. Ponieważ po wojnie nie mogli spokojnie w Polsce żyć, postanowili uciec za granicę. Tak było w przypadku Żydów zamordowanych w okolicach Białki Tatrzańskiej czy Krościenka. ?Ginęli też ci, którzy nie zamierzali Polski opuszczać, jak Sabina Cyns i Goldsteinowie. Główną przyczyną ich śmierci nie był rabunek ? zabijano ich dlatego, że byli Żydami, a według sprawców żydowskość ich ofiar usprawiedliwiała brak jakichkolwiek skrupułów? ? pisze w swojej pracy Karolina Panz.

Przywrócić pamięć ofiar ? Zależało mi na zachowaniu perspektywy ofiar, mówieniu o nich nie jako o osobach anonimowych, ale konkretnych. Sprawdziłam, kim byli, co robili przed wojną. Chciałam przywrócić im ich osobowości ? tłumaczy ? Łatwo wrzuca się wszystkich do jednego worka ?żydokomuny?. Tymczasem wśród 33 osób zamordowanych na Podhalu po wojnie tylko jedna miała związki z ówczesną władzą. To był Zygmunt Goldstein, który jednak na rok przed śmiercią skończył swą pracę w UB ? podkreśla. Wiele z materiałów znalazła w zbiorach IPN-u ? w zeznaniach świadków, materiałach z postępowań prokuratorskich. ? W materiałach IPN-u znalazłam m.in. wyniki sekcji zwłok świadczące o tym, że Żydzi zabici na Waksmundzkiej, w tym dwaj nowotarżanie, zginęli od strzałów w tył głowy, to była egzekucja. Z dostępnych mi materiałów wynika, że, wbrew temu, co pisano dotychczas, ze strony ofiar nie padł żaden strzał ? mówi.

Podkreśla, że nie skupiała się na sprawcach, choć jak udowadnia w swoim artykule, partyzanci Kurasia odpowiedzialni są na pewno za mord 12 Żydów w Krościenku i w Nowym Targu 5 Żydów na ul. Waksmundzkiej. ? Zdaje się, że doskonale wiedzieli, kogo mordują. Na Waksmundzkiej obecny był późniejszy teść ?Ognia? ? Polaczyk, który był sąsiadem Herza ? przekonuje. O tym, że partyzanci mieli świadomość także kogo zabijają w Krościenku, świadczą jej zdaniem choćby zeznania Batkiewicza, podkomendnego Kurasia, złożone z wolnej stopy. Autorka artykułu nie ukrywa, że odchorowała swoją badawczą pracę. ? Wychowałam się w rodzinie, w której nigdy nie było antysemityzmu. Moi rodzice byli otwarci na dialog chrześcijańsko-żydowski ? podkreśla. ? Nie miałam pojęcia o skali problemu, o tym, że po wojnie były takie antyżydowskie nastroje. Gdy czytałam relacje dotyczące np. ataków na sierociniec, jako kobieta i matka nie mogłam zrozumieć tej nienawiści i agresji wobec dzieci, było to dla mnie nie do pojęcia ? mówi. ? Zdaję sobie sprawę, jakiego kalibru jest to działo ? mówi o swojej pracy Karolina Panz. -Jednak bardzo zależy mi na tym, aby przywrócić pamięć o ofiarach tamtego zła i pokazać, jakie miało ono konsekwencje ? podkreśla. ? Mam ?też nadzieję, że po tym tekście osoby, które będą się tą tematyką zajmować, nie pozwolą sobie na przedmiotowe traktowanie żydowskich ofiar tamtych wydarzeń. I że budowanie pamięci o sprawcach tamtych zbrodni nie będzie się odbywało kosztem pamięci o ich ofiarach ? dodaje.

Beata Zalot

Redakcja dziękuje Karolinie Panz za udostępnienie fotografii.

Karolina Panz jest doktorantką w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW. Jej praca doktorska pisana pod opieką prof. dr hab. Małgorzaty Melchior dotyczy losów ludności żydowskiej Podhala w czasie zagłady. W roku 2013 była laureatką stypendium badawczego dla młodych naukowców przyznawanego przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów. W tym roku otrzymała stypendium Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
z28.11.2017, 12:29
no i dobrze bede miala bogata kolezanke
jo28.11.2017, 12:19
Mają swoje 5 minut
Polak28.11.2017, 12:10
A ile powinny dostać rodziny pomordowanych przez ognia?Żydzi i inni powinni wystąpić do Sądu
ohida28.11.2017, 11:58
A co MY jemu albo 7ydom, albo magnatom zabrali...Niech im płaca UBcy, Niemcy i Ruscy....Za historie nie doją tych co nakradli, a dam dadzą sPOkój
Wicie ludzie, fnet trza sie bedzie do 10 pokolynio spłocać, - Ja nie Pozwole...
yo28.11.2017, 11:03
i prawidłowo
Może Cię zainteresować
Zobacz pełną wersję podhale24.pl