03.03.2023, 12:50 | czytano: 11670

Na Sądecczyźnie krytycznie o budowie w Ludźmierzu. Związek Podhalan zabiera głos

Przebudowa Domu Podhalańskiego w Ludźmierzu. Fot. MCK "Sokół"
Na Sądecczyźnie pojawiają się krytyczne głosy na temat rozbudowy Domu Podhalańskiego w Ludźmierzu, w którym, za pieniądze z województwa, powstanie Instytutu Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich. - Pieniądze na ten remont zostały zabrane Sądeczyźnie. Miały zostać zainwestowane pod Nowym Sączem - napisał portal Sadeczanin.info. Do sprawy odniósł się Zarząd Główny Związku Podhalan, wydając oświadczenie w tej sprawie.
W artykule pt. "Miało powstać na Sądecczyźnie. Ale marszałek Kozłowski nam to zabrał" ( czytaj TUTAJ), napisano:
"Co właściwie powstaje w Ludźmierzu pod Nowym Targiem? Tablica przed ogromnym placem budowy głosi, że to to "rozbudowa, remont i przebudowa Domu Podhalańskiego". Nie znajdziemy tu ani słowa, że w tej podhalańskiej wsi, znanej dotąd jedynie z maryjnego sanktuarium, tak naprawdę powstaje siedziba Instytutu Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich. Bo właśnie w to przedsięwzięcie marszałek Małopolski zapowiedział wpompowanie lekką ręką 28 milionów złotych. Kosztem Nowego Sącza.

Dlaczego kosztem Nowego Sącza? Bo stolica regionu znów została oszukana. Ograbiona z tego, co tu wymyślono. Instytucja, nazwana w końcu Instytutem Niematerialnego Dziedzictwa Ludów Karpackich, jest bowiem pomysłem Antoniego Malczaka, który latami kierował nowosądeckim MCK Sokół. Kierował, aż w urzędzie marszałkowskim nastały rządy Witolda Kozłowskiego. Kozłowski Malczaka odwołał, a jego ideę wykoślawił".



Odpowiedź Związku Podhalan

Do sprawy odniósł się Zarząd Główny Związku Podhalan. "Pierwotny projekt tzw. Ośrodka Dokumentacji Kultury Niematerialnej zlokalizowany w Dąbrowej k. Nowego Sącza o stosunkowo wąskim zakresie działalności, to zaledwie mały fragment tego wielkiego projektu, który jest i będzie realizowany w Ludźmierzu. Stawiamy to pod poważną rozwagę tych, którzy podważają zasadność, historyczne miejsce i przyszły wymiar tej instytucji" - czytamy w oświadczeniu przekazanym do redakcji Podhale24.pl, pod którym podpisali się prezes Julian Kowalczyk i sekretarz Kazimierz Bielak.

Oto jego pełna treść:

"Związek Podhalan od ponad 100 lat opiera swoją działalność na fundamencie wartości chrześcijańskich oraz na patriotycznych tradycjach przodków. Naszym naczelnym celem jest służba Ojczyźnie poprzez dbałość o kulturalny, materialny i społeczny rozwój Ziem Górskich, ochronę duchowego i materialnego dziedzictwa Górali Polskich, kultywowanie i upowszechnianie dorobku Związku Podhalan oraz góralskich tradycji w kraju i za granicą, a także dbałość o zachowanie walorów środowiska naturalnego.

Dzięki bogactwu oraz żywotności tradycji Podhale zajmuje szczególne miejsce na kulturalnej mapie Polski, Europy i świata. To tutaj działa najwięcej zespołów folklorystycznych oraz grup rękodzielniczych, dzięki którym nasze dziedzictwo wciąż jest kultywowane. Góralski śpiew, taniec, muzyka, produkty regionalne, rękodzielnictwo i stroje ludowe są rozpoznawalne nie tylko w Polsce, ale także i w szerokim świecie. Tutejsze szlaki turystyczne i kulturowe z roku na rok zyskują coraz większą popularność. W Małopolsce są one najczęściej wybieranymi destynacjami zarówno przez Polaków, jak i gości z zagranicy. Dziedzictwo historyczne, kulturowe i przyrodnicze Tatr, Podhala, Spiszu i Orawy, Beskidów, Gorców, Pienin oraz innych dziedzin karpackich zasługuje na szczególną ochronę. Jesteśmy do tego zobligowani pracą wielu pokoleń naszych poprzedników – regionalistów, ich wkładem w historię Polski oraz w rozwój naszej kultury narodowej. Stąd też zrodziła się idea stworzenia miejsca, w którym dziedzictwo to będzie skrupulatnie archiwizowane, pielęgnowane i przekazywane kolejnym pokoleniom. Troska, której wyrazem jest współpraca Związku Podhalan z Samorządem Województwa Małopolskiego przy powstaniu Instytutu Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich w Ludźmierzu jest naszym obowiązkiem!

Ludźmierz – w swojej historii i duchowości – jest wyjątkowym miejscem. To właśnie tutaj znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Królowej Podhala. Ludźmierska bazylika jest duchową stolicą polskich Górali. Biskup Karol Wojtyła z prymasem Stefanem Wyszyńskim koronowali figurę Gaździny Podhala w 1963 roku w Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. To wtedy, podczas błogosławieństwa wiernych ukoronowaną figurą Matki Bożej, z Jej dłoni wypadło berło, które w locie chwycił biskup Wojtyła. Właśnie to uznaje się za symbol dalszej drogi biskupa z Wadowic, zarówno w Krakowie jak i Watykanie. Później, już jako papież Jan Paweł II, w 1997 roku modlił się on przed figurą naszej ludźmierskiej Pani. To miejsce na stałe było, jest i będzie związane z osobą Papieża Polaka, św. Jana Pawła II, patrona Związku Podhalan w Polsce oraz od dwóch lat patrona Małopolski.

Świadom wagi i znaczenia dziedzictwa Polskich Górali obecny Zarząd Województwa Małopolskiego dostrzegł potencjał i docenił dotychczasowe osiągnięcia i pracę Związku Podhalan. Marszałek Witold Kozłowski wielokrotnie podkreślał, że nowosądecki „Sokół” musi mieć drugie skrzydło i drugie płuco zlokalizowane na Podhalu. Od 2019 roku nasza współpraca nabrała intensywnego tempa, którego owocem jest trwająca już inwestycja w Ludźmierzu. Miejsce to zostało wybrane z pełną świadomością. Tamtejszy Dom Podhalański K. Tetmajera i W. Orkana przez blisko pół wieku był ośrodkiem, w którym koncentrowała się praca regionalna i gromadzono jej wszechstronną dokumentację. Ten właśnie historyczny budynek oddaliśmy w ręce samorządu województwa. Decyzja ta został podjęta z wielką odpowiedzialnością, ponieważ dom ten stanowi dla nas chlubę, symbolizuje dorobek wielu pokoleń działaczy Związku Podhalan, a jego wartość została oszacowana na ponad pięć milionów złotych. Jesteśmy dumni i wdzięczni, że to właśnie nam została powierzona misja ochrony i rozwoju naszego dziedzictwa kulturowego. Cieszymy się tym bardziej, że – dzięki staraniom władz województwa – dom ten będzie realizował cele, dla których powstał przy ogromnym wsparciu polskiego społeczeństwa. Zmodernizowany nadal będzie służył zachowaniu rodzimej kultury oraz jej transmisji w kolejnych pokoleniach. Należy podkreślić, że wśród ponad 20 instytucji kultury województwa małopolskiego, tylko jedna znajduje się na terenie powiatu nowotarskiego. Jest ona także związana z rozwojem turystyki pielgrzymkowej oraz wsparciem edukacji dzieci i młodzieży. Ludźmierz na nowo stanie się kierunkiem szkolnych wyjazdów (tzw. „zielone szkoły”), a uczniowie będą mogli spotkać się z naszą historią, tradycyjną kulturą oraz z twórcami ludowymi. Dzięki nowoczesnym środkom przekazu będą mogli zapoznać się z pradawnymi obyczajami. Dodać też trzeba, że Parafia pw. Wniebowzięcia NMP oraz Archidiecezja Krakowska wyrażają daleko idące zainteresowanie współpracą przy tworzeniu tego wyjątkowego miejsca. Pragniemy to szczególnie podkreślić, ponieważ kultura ludowa zawsze opierała się na wartościach chrześcijańskich, a wiara jest jej fundamentem.
Pierwotny projekt tzw. Ośrodka Dokumentacji Kultury Niematerialnej zlokalizowany w Dąbrowej k. Nowego Sącza o stosunkowo wąskim zakresie działalności, to zaledwie mały fragment tego wielkiego projektu, który jest i będzie realizowany w Ludźmierzu. Stawiamy to pod poważną rozwagę tych, którzy podważają zasadność, historyczne miejsce i przyszły wymiar tej instytucji. Powstający obiekt Instytutu Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich w Ludźmierzu będzie także przestrzenią dla twórców i sceną ważnych wydarzeń kulturalnych w regionie.

Pragniemy również uspokoić tych, którzy uważają, że górale zdominują prace i działania w nowo powstałym Instytucie. Jak w sposób oczywisty wynika
z jego nazwy, będzie się on zajmował ludami całych Karpat, a więc również i tymi spoza Podhala czy Polski.

W spektrum jego zainteresowań mieści się również szeroki pas pogórza. Majątek nasz wart ponad pięć milionów złotych przekazaliśmy w użytkowanie samorządowi Małopolski po to, aby zabezpieczyć byt tego historycznego miejsca i uchronić je przed technologiczną degradacją, a także by nadal kultywować dziedzictwo naszych ojców w tak godnym miejscu, jakim jest Ludźmierz. Otwiera to drogę do następnych ćwierćwieczy użytkowania bez ryzyka zaprzestania działalności tworzonego Instytutu.

Wszystkich, którym leży na sercu dobro karpackiej kultury i regionu, zapraszamy do współdziałania i pracy na rzecz dziedzictwa, bez niepotrzebnego kopania rowów między ludźmi i regionami. Razem zdziałamy znacznie więcej!”

Z góralskim pozdrowieniem

Kazimierz Bielak Sekretarz Zarządu Głównego Związku Podhalan w Polsce im. Świętego Jana Pawła II
Julian Kowalczyk Prezes Zarządu Głównego Związku Podhalan w Polsce im. Świętego Jana Pawła II



r/
Może Cię zainteresować
komentarze
spieprzać kulturalnie17.03.2023, 09:51
Lachy jeszcze tu chcą rządzić? Przypominają się im czasy gdy byli "województwem i zabierali całą kasę , budowali u siebie , a o Podhalu , Spiszu i Orawie nie wiedzieli nic. Paszoł von Lachy rządzić u siebie , a od nas wara. Jeszcze tu mieszać im się marzy ?
tekla07.03.2023, 09:53
Na takie pierdoły jest kasa a na dom starców lub dom dla ludzi z problemami psychicznymi nie ma. Katolicki kraj
Rufio07.03.2023, 09:45
Chodzi tylko o pieniądze ? może jeszcze o jakiś malutki splendorek, że coś tam będzie w Ludźmierzu. A może o satysfakcję z pogranicza zemsty za dawne niby upokorzenia, ... że niby Sącz nam kiedyś zabierał, to teraz w ramach zemsty my się odegramy i coś im zabierzemy. Niechby tylko i jakiś tam Ośrodek Dokumentacji, ważne że nie dostali bo im nogę podłożyliśmy.
No tak to wygląda dla kogoś kto czyta wypowiedź ZP, a nie jest za bardzo w temacie.
Dość to małe i plugawe, ale ubrane w jakież kwieciste słowa.
Zacząć trzeba było od chrześcijańskich wartości, służby ojczyźnie i zachowaniu środowiska naturalnego. Jak to dzisiaj wygląda, lepiej nie myśleć, a jak napisać, to się zaraz tłum oburzonych odezwie.
No i cały akapit o Wyszyńskim Wojtyle i figurce MBL. No przecież wiadomo, że nie po to Wojtyła chwytał berło, żeby 60 lat później Osrodek Dokmentacji w Sączu wybudować. Związek jest tak oczywisty, jak osobisty udział Matki Boskiej w pokonaniu armii Tuchaczewskiego. Jak się tak myśli, to nic dziwnego że najważniejszymi instytucjami stają się parafia i krakowska kuria, napędzające tłumy "zielonych szkół" do Ludźmierza. Ludźmierzanie mieliby coś z tergo mieć? ale zaś tam... proboszcz i biskup Marek.
Ludźmierz na nowo stanie się kierunkiem szkolnych wyjazdów... aha... bo kiedyś takim był ???? nie zauważyłem. No chyba że przypadkiem jakaś wycieczka po drodze do Macdonalda na Krupówkach, zahaczyła o Ludźmierz. No ale żeby to był masowy kierunek ? fantazja kogoś poniosła. Chyba nie wie co o religii i chrześcijańskiej tradycji sądzi dzisiejsza młodzież.
No i na koniec, współdziałąjmy bez kopania rowów ( no bo już wykopaliśmy, to po co następny). Razem zdziałamy więcej. No ale kasa ma być u nas. Prawo prawem, a sprawiedzliwość ma byc po naszej stronie. Podpisali Szefowie Bielak i Kowalczyk /.../ ze związku oczywiście imienia świętego.
Tylko świętego ? czemu nie od razu wielkiego, świętego albo i przenajświętszego.
Każdy szwindel stanie się dobrem gdy przypudrujemy chrześcijańskimi wartościami, tradycją, wiarą i janiepawleniem ? Tak chyba ci panowie myślą.
lipka06.03.2023, 13:47
nie gorole wypiscie siy ze ZWIAZKU PODHALAN od kiedy to sidzina jest na PODHOLU wyscie kliscoki i tego siy czymojcie
Bodz05.03.2023, 18:41
A jak z nowego targu Sącz zabierał pienuadze ze szpitala czy hotelu
xXx05.03.2023, 18:22
Wygląda to faktycznie na jakiś zakład karny. Ale trzeba się jednak cieszyć że prezes Związku Podhalan nie buduje tego w Łapszach bo Spisoki by się cieszyły i nie narzekali. To gmina bogobojna a jaka bogata! Wychodzą z założenia że co pan da to pleban poświęci!
Lucek04.03.2023, 20:55
KK kradnie ile sie da bo dobra zmiana przy korycie i się dzieli z nimi
Baśka04.03.2023, 20:48
A co będzie z tym pseudo świętym santo subito.
sumienie urzędnika04.03.2023, 18:26
Cóż za brzydactwo. Zniszczyli tak piękny obiekt i na siłę musieli wydać miliony złotych, by teraz się tłumaczyć i nazywać barbarzyństwo "bogactwem oraz żywotnością tradycji Podhala". Nie mogę, toż to wyjątkowe szkaradztwo, które nijak nie nawiązuje ani do bogactwa architektury podhalańskiej, ani jej tradycji. I proszę nie mówić, że się jakoś czepiam, albowiem żadny wątpliwy cel nie może uświęcać środków, gdy chodzi się na skróty i robi rzeczy bylejakie. Orkan z Tetmajerem piszą nowe rozpaczliwe treny. Stanisław Krupa w grobie się przewraca... A Władysław Trebunia Tutka zza grobu woła - co zrobiliście z moją "janosikową" polichromią? Ej, chłopcy, chłopcy - wstyd.
lo-la04.03.2023, 09:59
Tak na chłopskie oko, to wygląda na jakiś przyszły hotel dla pielgrzymów, a ne poważny instytut ...
robert04.03.2023, 09:45
ale sobie chłopcy z gorallenvolk żyją ,stać ich dostają szmal od kolaborantów z piSSlamu
lachy sadeckie04.03.2023, 09:14
Karma powróciła...W czasach gdy kacykom ubzduralo się mieć województwo nowosądeckie,wszystkie pieniądze były ciągnięte do Sacza,żeby na siłę rozbudować kilkunastotysieczna wioskę Nowy Sącz.
Zagórzan04.03.2023, 08:54
Trochę się obawiam, bo jak będzie Związek podhalan zarządzał Karpacką instytucją to będzie różnie. To archaiczne stowarzyszenie, dba tylko o rdzenne Podhale, i wręcz nie reaguje na pedalizacje, czyli zabijanie innych góralskich regionów, patrz Sidzina, Wysoka, Jordanów, Spytkowice, Rabka, itd. itd.
ocena z Orawy03.03.2023, 21:21
To teraz wiecie czemu prof. Hodorowicz będąc senatorem RP omijał współpracę z sądeckimi parlamentarzystami a znalazł wsparcie na Śląsku i dzięki temu powstała Zakopianka etap I -od Lubnia do Chabówki.
brzydal z betonitu03.03.2023, 20:58
To jest równie koszmarna architektura jak nowotarski MCK. Taka podhalańska brzydota połączona z intelektualną impotencją. Pod przykrywką modernizacji, panie i panowie co to dorwali się do władzy i kompletnie nie mają pojęcia o sprawach, za które są odpowiedzialni, uprawiają radosną twórczość za ciężkie publiczne miliony wyrzucone w błoto. Problem w tym, że następne pokolenie dostanie w spadku te koszmarki i będzie musiało żyć w poczuciu barbarzyńskiej misji niszczenia starego przez swoich poprzedników. Wszystko w imię wielkich idei i uporczywego kształtowania brzydoty, chaosu i dysharmonii w naszym otoczeniu.
Stan03.03.2023, 18:27
Ale to jest robota Gąsienicy.
Ludzik03.03.2023, 18:20
Związek Podhalan to klakierzy rozgonić to towarzystwo wzajemnej adoracji .
To PIsiorska kasta .
smok03.03.2023, 17:31
Ja bym tam, żadnego "drugiego płuca" nie lokował na Podhalu. smog gorszy niż rok temu
Archie03.03.2023, 16:52
No przecież były właściciel chyba zapoznał się wcześniej z projektami, zresztą z nieudanymi? Ktoś musiał na to pozwolić?
***03.03.2023, 16:47
Może i idea jest piękna i potrzebna, ale Dom Podhalan w Ludźmierzu powstał na potrzeby wsi ze składek z całej Polski. Miały się tu dziać kulturalne cuda z dziećmi i młodzieżą w roli głównej. Dom miał tętnić życiem, jak ten w Bukowinie. Niestety, jak przyszło do organizowania zajęć dla dzieci, nie wolno było, bo się zniszczą ornamenty i cacka snycerki góralskiej, obrazy i malowidła. I tak się skończyła kulturalna kariera tego budynku. Dziś zdumionym oczom naszym ukazuje się budowla dwa razy większa, to co wewnątrz było przez lata ochraniane zostało pozrywane, przebudowane. I tak Ludźmierzany dalej będą wozić swoje dzieci do miasta na zajęcia plastyczne, muzyczne, teatralne, bo we wsi dalej nic nie będzie. Po co to się było męczyć tyle lat z budową tego domu, jak on będzie i może służył, ale nie wiadomo komu.
Wacek03.03.2023, 15:29
Za 28 milionów powstaje "piękny" budynek w stylu sądeckim.
Optymista03.03.2023, 15:24
Od strony Lasku i Krauszowa robią się już kolejki z dziećmi do zwiedzania betonowego dziedzictwa głupoty.
Optymista03.03.2023, 15:24
Od strony Lasku i Krauszowa robią się już kolejki z dziećmi do zwiedzania betonowego dziedzictwa głupoty.
Mówię jak jest03.03.2023, 15:04
Wszyscy w imieniu Świętego Jana Pawła II robią przekręty jak się patrzy. To, że kasę sadeckim lachom zabrali, to dobrze, bo Sącz doił Podhale za PRL-u niesprawiedliwie. Natomiast ten Instytut Ludów Karpackich to jest kuriozum science fiction rodem z głowy Makusia - TW Andrzej II. Obciach i marnowanie publicznych pieniędzy.
xzy03.03.2023, 14:22
w latach kiedy istniało woj nowosądeckie był wydawany tygodnik pod nazwą Dunajec wszem i wobec ogłoszono że stolicą Podhala jest nowy sącz nic dodać nic ując
ministrant03.03.2023, 14:16
Kościółkowe hienki
Anty prawo i socjalizm03.03.2023, 14:13
Po co budowac i dla kogo takie badziewie?Wydają nie swoja kase na lewo i prawo.
to03.03.2023, 14:06
Komu to potrzebne
Korko-ciąg03.03.2023, 14:05
To są tzw. wracane kukiełki, zapomnieliście już o dawnym województwie nowosądeckim?
bez autora03.03.2023, 13:55
zapewne bedzie filia sokoła w Ludzmierzu. tak stanie sie dyr filii gasienica , super
Osiol03.03.2023, 13:19
Spokojnie po jeszcze kilku podwyżkach podatków za chwilę powstaną filie gdzie się tylko da co za tym idzie e t a t y
Proponuję w jednym duuuzym,, przechowywac'' echo z gór wchodź klijent z biletem i,, robi uchuuu'' a echo jak w piosence Skaldow odpowiada bo mu za to płacą
ot03.03.2023, 13:02
i bardzo dobrze...brawa dla Związku Podhalan!!!
Może Cię zainteresować
Zobacz pełną wersję podhale24.pl