Debatą o wypasach - dawniej i dziś - rozpoczęło się wczoraj w Muzeum Pasterstwa tegoroczne Święto Pasterskie w Lipnicy Wielkiej. Wójt Mateusz Lichosyt zaprezentował m. in. postępy prac nad system identyfikacji wizualnej gminy Lipnica Wielka.
Debata rozpoczęła się od omówienia znaczenia pasterstwa dla dziedzictwa kulturowego Orawy. Jak podkreślali uczestnicy, specyfika kulturowa regionu w dużej mierze wyrosła na bazie tradycyjnej gospodarki pasterskiej. Dyskusja dotyczyła zarówno dziedzictwa materialnego - takiego jak szałasy pasterskie, narzędzia do wyrobu serów, jak i niematerialnego, obejmującego obrzędy, muzykę pasterską, gwary oraz przekazywane z pokolenia na pokolenie techniki wypasu i wytwarzania produktów mlecznych. Wskazano potrzebę budowania partnerstw między pasterzami, instytucjami kultury i samorządami, aby chronić i promować dziedzictwo wołoskie. Paneliści:
Agata Frączek - główny specjalista do spraw rolnictwa, odpowiedzialna za Otwarty konkurs ofert pn. "Małopolski wypas kulturowy - ekstensywne metody gospodarowania jako ekologiczny sposób zachowania bioróżnorodności i krajobrazu".
Piotr Gąsienica - zastępca dyrektora Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ ds. dziedzictwa kulturowego, m.in. odpowiedzialny za koordynację działań związanych z ochroną i promocją dziedzictwa niematerialnego Karpat. Wiceprezes Związku Podhalan w Polsce, autor sztuk teatralnych, poezji i opowiadań gwarowych, regionalista, rzeźbiarz i konferansjer.
Krzysztof Jabłoński - kierownik Zespołu Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego w Krakowie. Reprezentuje urząd na konferencjach, wyjazdach studyjnych i wydarzeniach związanych z rolnictwem ekologicznym i regionalnym rozwojem obszarów wiejskich. Szczególnie zaangażowany w projekty dotyczące ekologicznego rolnictwa, wypasu kulturowego owiec, ochrony krajobrazu i aktywizacji rolników ekologicznych. Współtworzył dokumenty strategiczne dotyczące wspierania wypasu owiec w górach (Beskidy, Tatry, Gorce), m.in. w ramach projektów "Owca Plus" i "Owca w krajobrazie kulturowym".
Małgorzata Jaszczołt - pełnomocnik dyrektora w Narodowym Instytucie Kultury i Dziedzictwa Wsi. Absolwentka etnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Podyplomowego Studium Muzeologicznego UJ, wieloletni kustosz w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, opiekun kolekcji gospodarki podstawowej i rzemiosł.
Józef Michałek - góral i praktyk w zakresie gospodarki rolnej w Karpatach, w szczególności funkcjonowania gospodarstw pasterskich. Od wielu lat ściśle współpracuje z gospodarstwami pasterskimi na obszarze od Beskidu Śląskiego po Bieszczady. Od 2008 r. koordynator wojewódzkiego programu Owca plus w Beskidzie Śląskim i Żywieckim. Od 2022 koordynator w projekcie: Małopolski Wypas Kulturowy. Znawca kultury pasterskiej i góralszczyzny. Autor wielu publikacji z zakresu: kultury wsi, regionalizmu, folkloru.
Robert Kowalczyk - prowadzący debatę.
organizatorzy, opr.s/ zdj. Łukasz Sowiński
