08.11.2013, 20:00 | czytano: 5422

"Jaw dikh! Chodź zobacz!" - prace artystów romskich i osób związanych z kulturą cygańską (zdjęcia)

zdj. Michał Adamowski
NOWY TARG. W Galerii Sztuki BWA Jatki otwarta została wystawa będąca pokłosiem 3 Międzynarodowego Spotkania Artystów Romskich. - Wzięli w nim udział nie tylko Romowie, ale także animatorzy romscy, osoby, które związane są z naszą kulturą - wyjaśniała podczas wernisażu Małgorzata Mirga Tas.
Pomysłodawczyni pleneru mówiła o początkach prób skupiania środowiska romskich artystów. W pierwszym plenerze wzięło udział pięć osób, w kolejnych już kilkanaście. W tym ostatnim, który zorganizowany został w Czarnej Górze uczestniczyli goście z całego kraju oraz m. in. z Węgier, Serbii, Rosji, Albanii, Hiszpanii i Francji.
Troje z nich - Małgorzata Mirga-Tas, Bogumiła Delimata i Krzysztof Gil to twórcy stowarzyszenia Romani ART, które organizuje wernisaże i inne wydarzenia kulturalne związane z bogatą tradycją cygańską. Pochodzą z grupy osiadłych Cyganów zwanych karpackimi lub Bergitka Roma.

Krzysztof Gil to niezwykły chłopak. Jako nastolatek, uczeń nowotarskiej "11" został stypendystą fundacji wspierającej młodych , szczególnie uzdolnionych artystów (jego nauczycielem rysunku był Krzysztof Kabat). Ukończył w Krakowie liceum plastyczne, od tego roku jest studentem ASP na wydziale grafiki. Ma na swoim koncie już wiele wystaw, otrzymał stypendium przyznane przez Prezydenta RP.

Jest twarzą kampanii społecznej "Jedni z wielu", którego bohaterami są polscy Romowie, sportretowani przez Chada Evansa Wyatta. Celem kampanii jest zmiana nastawienia Polaków do mniejszości romskiej. Romowie spotykają się z uprzedzeniami lub innymi barierami, które utrudniają im integrację społeczną. "Jedni z wielu" to Romowie, którym integracja się udała.

Jego nieobecność na wernisażu w "Jatkach" usprawiedliwiono obowiązkami studenckim na uczelni. W jednym z wywiadów powiedział: "Mnie nazwa „Cygan” nie przeszkadza. Podoba mi się". Zapytany o sukcesy zawodowe i życiowe, wymienia: "Samodzielność finansowa, niezależność. Wystawy moich obrazów, średnio cztery w roku".

Czy żyjesz tak jak byś sobie tego życzył?
- Tak.
Plany na przyszłość?
- Skończyć studia, znaleźć pracę, która będzie mi pozwalała na dalszy rozwój artystyczny. Rodzina, założyć rodzinę.
/.../
Jaka była reakcja, gdy w szkole okazało się, że jesteś Cyganem?
– Dowiedzieli się ode mnie. Raz na lekcji rzeźby jeden chłopak zaczął mówić, że obudził go rano jakiś Cygan, który grał pod oknem. Tak zaczął się temat o Romach. Ja tak siedzę cicho, cicho, czekam, czekam, aż w końcu mówię: ja też jestem Cyganem. No i wtedy... cisza. Wpierw byli zmieszani, ale potem przerodziło się to w ciekawość. W sumie to myślałem, że reakcje będą gorsze.
A co tobie się nie podoba u Polaków?
– U wielu z nich – niechęć do ludzi, stereotypy...Niechęć Polaków do Romów trochę wynika z tego, że Polacy bardzo mało o nas wiedzą. Jest nas mało i te złe rzeczy rzucają się w oczy. Jak Romowie są bardzo biedni i żebrzą albo jak chodzą źle ubrani – taki obraz Romów utrwala się Polakom w pamięci. Ale czy kiedy słyszę, że polska matka wyrzuciła dziecko do kosza, to mam myśleć, że wszystkie matki w Polsce tak robią? To przecież nielogiczne. Nie można mówić, że wszyscy Romowie żebrzą albo kradną.
/.../
W Jatkach znalazły się prace m. in. Dariusza Paczkowskiego, znanego twórcy sztuki ulicznej. Jego obrazy wprost pokazują stereotypy towarzyszące Romom.

Wśród gości był dziś Adam Bartosz, dyrektor Muzeum Etnograficznego w Tarnowie. Wernisaż swym występem uświetniła Sylwia Basta

s/ zdj. Michał Adamowski

Fragmenty wywiadów z "Przewodnika Katolickiego" i "Eurodialog - nowe Perspektywy".
Może Cię zainteresować
komentarze
życie22.04.2022, 19:27
Co za durne komentarze. Co ma Gosia wspólnego z żebractwem, nie chodzeniem do szkoły, itp. Nie tylko Romowie kradną i popełniają przestępstwa, Polacy również nie są bez winy, więc przestańcie wrzucać wszystkich do jednego wora. Tu jest artykuł o wystawie Gosi, a nie o żebractwie cyganów, więc proszę odnosić się do treści.
bia10.11.2013, 16:32
Znam wielu cyganow i sa dobrymi i pracowitymi ludzmi a kradna rozni bez znaczenia jakiej narodowosci dawniej cyganie kradli z biedy w naszej miejscowosci mieszkaja cyganie i nigdy sie nie zdarzylo by cos zabrali jak potrzebowdli to poprosili i tak wrosli w nasze otoczenie teraz zyja niektorzy lepiej jak my nie cyganie tak ze sa ludzie i ludziska jak to sie mowi
Sylwian10.11.2013, 09:27
Tolerancja bardzo dobry komentarz, nie sposób napisać tego lepiej. Podpisuję się ręką i nogą. Wychowałem się z kilkoma Romami, którzy byli w porządku i pewna postawę reprezentują o reszcie szkoda mówić zahacza o margines i to był ich wybór, bo warunki do rozwoju mieli takie same jak my i nikt w szkole ich nie dyskryminował. Dyskryminowali szkołę ich rodzice swą opryskliwością i pogardą wobec naszej kultury.
Tolerancja09.11.2013, 20:47
Chyba nie rozumiecie słowa tolerancja. Toleruje się inny ubiór, inny język, inne wyznanie, inne zwyczaje i inną kuchnię. To można tolerować, a brak tolerancji dla tej inności jest czymś zupełnie strasznym - czy moja kultura na tym ucierpi? Nie sądzę.

A teraz słów kilka o tolerancji względem Romów - toleruję ich język, toleruję ich piosenki, toleruję ich odmienny wygląd zewnętrzny, toleruje ich kuchnię i przedwczesną z polskiego punktu widzenia inicjację seksualną. NIE TOLERUJĘ - kradzieży, rozbojów, s*ania gdzie popadnie, chamstwa, życia na cudzy koszt i roszczeniowej postawy przecież-jestem-Romem-to-mi-dajcie-a-nie-mówcie-że-muszę-ukończyć-kurs-aby-dostać-prawo-jazdy-wy-polscy-rasiści (autentyczny cytat). Dla uproszczenia nazwijmy to buractwem.
Jeśli trafię na niemieckiego buraka, to trudno, przecież znaczna większość Niemców to normalni ludzie. Burak Słowak, no zdarza się. Burak Rosjanin, bywajet i takoje. Przecież nie będę sobie wyrabiał opinii o całym narodzie z punktu widzenia jednostek. Problem polega jednak na tym, że Panie Romki ze zdjęć wprawiły mnie w osłupienie! To są tacy Romowie! Elegancko ubrani, wykształceni, kulturalni. Od lat takich nie widziałem, a zamiast tego biegały mi przed oczami dzikie stworzenia. To co ja mam sobie o nich myśleć? Co więcej - drogie Panie i Panowie Cywilizowani Romowie! Czyja to wina, że 90% waszych rodaków budzi nasze obrzydzenie? Nasza? A może wasza? Może to wy nie umiecie wychować młodych pokoleń. Może to wy nie posyłacie ich do szkoły. MOże to wy uczycie swoje dzieci, że można mieć w d*** zasady, a i tak się wszystko należy? Może do jasnej cholery zrobicie w końcu coś z patologią trawiącą 90% romskich rodzin, a będę pierwszym, który powie "Nie pozwalam!" jeżeli ktokolwiek podniesie na was rękę. Amen!
Misiek09.11.2013, 20:35
Silvana poza zasięgiem niektórych artystów i wciąż niedoceniana.
koza09.11.2013, 19:51
Niechęć Polaków do Romów wynika z niewiedzy? Ha ha ha ha.....Raczej po bliższym poznaniu .
rozczochrana09.11.2013, 17:50
No masssakra!... po raz kolejny mam problem z udostępnianiem linka z artykułem na podhale24 moim znajomym.
Problem mam, bo mi zwyczajnie wstyd, że pod fajnym tekstem takie bzdety, słoma z butów i nietolerancja, pisane przez sfrustrowanych i zakompleksionych internetowych szczekaczy, Polaczków z wąsem i w białych skarpetach do sandałów... którzy poglądy nacjonalistyczne, nazistowskie i faszystowskie raczą nazywać patriotyzmem... :-/

A krew to sobie lepiej w punkcie krwiodawstwa przelewajcie, przynajmniej sens w tym jakiś.

Dla Gosi Mirgi wielkie brawa! Podziwiam za pomysł, chęci i dobrą robotę dla lepszego świata bez uprzedzeń i nietolerancji! :-)
LI09.11.2013, 17:39
do smok, to nie smoka poglądy, to poglądy ameby...
eres09.11.2013, 17:39
QQ sam jesteś prymitywem tak jak prymitywna jest twoja ksywka
Igorrr09.11.2013, 15:36
@onr nt - ale kto Ci tę Polskę "islamizuje"? Gdzie widzisz tę islamizację? Meczet Ci przed domem wybudowali? Takiś patriota, a powinieneś pamiętać, że w przeszłości to właśnie Polska była najbardziej tolerancyjnym krajem w Europie gdzie obok siebie mieszkali w zgodzie katolicy, żydzi i muzułmanie. Wielki Patriota, a historii nie zna.

@Smok - masz nadzieję, że kiedyś poleje się krew. To pamiętaj, że przy takich rozruchach najczęściej cierpią niewinni. Taki z Ciebie wielki patriota.
oz09.11.2013, 15:32
Proponuje pokazać Koszyce. Też jest na co popatrzeć.
Smok09.11.2013, 13:56
Do kościoła chodzę tylko na pogrzeby i śluby.

Te odległości to żaden argument niestety, każde Państwo ma swoje granice, swoją kulturę, porządek i obyczaje. Ja sobie po prostu nie życzę, żeby robić z Polski jakąś wielokulturową szopkę. Nie po to moi przodkowie przelewali krew odpierając oprawców, by teraz z uśmiechem na twarzy patrzeć jak władza wyprzedaje kraj, mordy u koryta się podporzodkowywują kremlowskiemu gremlinowi i gumpeli merkel a naród przygląda się wszystkiemu z inercją.


Mam nadzieję, że kiedyś poleje się w tym kraju krew.
onr nt09.11.2013, 13:39
do : Igorrr - NIE dla muzułmanów - NIE DLA ISLAMIZACJI POLSKI
QQ09.11.2013, 13:35
@Eres, nie czytaj tego prymitywie, jak cię nie interesuje.
:)09.11.2013, 10:59
Piękne obrazy - tak trzymać , niech ROM- Cygan nie kojarzy się z jednym.Pozdrawiam :)
Eres09.11.2013, 08:51
Dajcie spokój, kogo to obchodzi.
Igorrr09.11.2013, 08:33
@Smok - Europa to jedna wielka multikulti czy Tobie się to podoba czy nie. W obecnych czasach wsiadasz w samochód i za 4 godziny jesteś w Rumunii, za 3 godziny w Austrii, a za 6-7 na bałkanach. To żadne odległości. Dlaczego mamy być uprzedzeni do innych narodowości i kultur? Zapomniałeś, że duża część Polaków mieszka za granicami naszego wspaniałego kraju? Tam też ma się obudzić duch patriotyzmu (a właściwie faszyzmu, bo Twoje poglądy to faszyzm) i niech zacznie się mszczenie na imigrantach, w tym Polakach?

Chcesz być super patriotą? Sa proste sposoby. Wychowaj swoje dzieci tak, aby były zaradne, płać uczciwie podatki, nie kradnij i nie przeszkadzaj w życiu innym. Jeżeli masz taką potrzebę to możesz nawet codziennie chodzić do kościoła, ale pamiętaj, że człowiek o innych poglądach, pochodzeniu i kolorze skóry nie jest Twoim wrogiem.
jawka09.11.2013, 07:45
prawdziwych cyganów juz nie ma
pio08.11.2013, 23:24
nawet nawiedzony tam dotarł!
Smok08.11.2013, 23:04
Widzę, że znów promujemy wielokulturowość i multikulti.

Bardzo ładnie, trzeba w młodych polakach generować cechy, które pozwolą na opanowanie narodu i wyparcie z Polski polskości.


Wolna Polska, Wolna Palestyna.
swoj08.11.2013, 21:23
U Romów żebranie nie jest złem,ale kradzież to już zło!W sumie nie mam pretensji ani żalu do cyganów,dużo z nimi przebywalem i trochę ich poznałem.Dobrzy ludzie !
Misiek08.11.2013, 20:42
Hania jak zwykle urocza, Małgorzata piękna, Silvana boska.
Może Cię zainteresować
Zobacz pełną wersję podhale24.pl