"Pierwsi Niepodlegli" - projekt ekukacyjno-badawczy (zobacz film)

To właśnie obszar między Cieszynem a Sanokiem był bowiem pierwszym realnie niepodległym obszarem w odradzającej się, po okresie zaborów, Rzeczpospolitej.Wydarzenia z października 1918r. są jednak wciąż szerzej nieznane naszym rodakom. Tymczasem pozostają do dziś wzorcowym przykładem obywatelskiej aktywności i szlachetnej współpracy ponad podziałami – nie powiodłyby się bez współdziałania na co dzień wręcz wrogo się traktujących środowisk i stronnictw, a także bez ich kooperacji w skali całego makroregionu. Te wspólnie podjęte na rzecz Ojczyzny wysiłki najlepiej ilustruje fakt, że np. sporą część wyzwolicieli Tarnowa stanowili … sądeczanie, a na czele przewrotu wojskowego w Krakowie stanęli tarnowianie.

Nawiązując do tych faktów, inicjatorzy projektu chcą wspomóc integrację wewnętrzną i zewnętrzną uczestniczących w nim wspólnot lokalnych oraz wzmocnić – wokół chlubnych wydarzeń historycznych – ich wspólną, regionalną i ogólnonarodową tożsamość.

"Przypominając o pionierskich zasługach dla Niepodległej, chcemy przypomnieć także, że nasz region pozostawał najdłużej zniewoloną częścią Polski. Został też najbardziej doświadczony w trakcie I wojny światowej."Rzeczpospolita na tarnowskim dworcu" - to krótka opowieść biograficzna o Ludwiku Maciejowskim (ur. 26 XI 1883 r. w Grybowie - zamordowany w kwietniu 1940 r. w Charkowie) - jednym z bohaterów przewrotu niepodległościowego 30/31 X 1918 w Tarnowie, późniejszym oficerze 1 psp w Nowym Sączu i innych jednostek WP, m.in. dowódcy 25 pułku w Piotrkowie Trybunalskim, więźniu Starobielska, zamordowanym przez NKWD w Charkowie" - przypominają twórcy projektu.

Wśród "Pierwszych Niepodległych" wiele było późniejszych ofiar zbrodni katyńskiej ... Jednym z nich był ppłk Ludwik Maciejowski, grybowianin, jeden z bohaterów przewrotu niepodległościowego z 30 i 31 X 1918 w Tarnowie. Od prezentacji jego postaci rozpoczynamy cykl publikacji filmów krótkometrażowych poświęconych bohaterom Niepodległej sprzed wieku, związanym z naszą ziemią.

Ludwik Maciejowski (ur. 26 listopada 1883 w Grybowie – zamordowany w kwietniu 1940 r. w Charkowie) podpułkownik WP. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Sokalu (1902). Do 1914 r. był nauczycielem w Bełzie, Rzuchowie i Dębnie. Należał do Drużyn Bartoszowych. W 20. (galicyjskim) pułku piechoty najpierw na froncie serbskim, a od sierpnia 1915 r. na froncie włoskim. Od stycznia do marca 1918 r. dowodził kompanią zapasową w tarnowskim garnizonie, a następnie do października tegoż roku był oficerem inspekcyjnym przy dowództwie dworca kolejowego tamże. Członek organizacji „Wolność”, czynny podczas antyaustriackiego przewrotu wojskowego z 30/31 października 1918 r. w Tarnowie (dowódca dworca kolejowego).
W Wojsku Polskim od samego początku w 1. pułku strzelców podhalańskich w Nowym Sączu na froncie czeskim, ukraińskim i bolszewickim. Od czerwca 1925 r. do października 1926 r. był zastępcą dowódcy 71. pułku piechoty w Zambrowie (w maju 1926 r. walczył przeciw oddziałom wiernym marszałkowi J. Piłsudskiemu podczas przewrotu majowego). Od listopada 1926 r. do stycznia 1929 r. na równoległym stanowisku w 45. pułku piechoty w Równem. Od lutego 1929 r. do stycznia 1931 r. dowodził 25. pułkiem piechoty w Piotrkowie Trybunalskim. Po przejściu w stan spoczynku w 1932 r., zamieszkał jako osadnik wojskowy na Wołyniu. We wrześniu 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej w Maniewiczach na wschód od Kowla. Był jeńcem obozu w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD w Charkowie.
Odznaczony Orderem Virtuti Militari, Złotym Krzyżem Zasługi, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości.
Biogram na podstawie m.in.: Jerzy Giza „Organizacja WOLNOŚĆ 1918. Konspiracja niepodległościowa w C.K. armii podczas I wojny światowej”.

opr.s/