Profesor i absolwenci Liceum Goszczyńskiego odznaczeni przez prezydenta RP

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz osób potrzebujących pomocy i wsparcia otrzymał ks. dr Franciszek Karabuła – od 1924 r. prefekt bursy gimnazjalnej i nauczyciel religii w nowotarskim gimnazjum, od 1926 r. proboszcz parafii Św. Katarzyny oraz budowniczy kościoła NSPJ w Nowym Targu. W czasie II wojny światowej był jednym z pierwszych członków lokalnych struktur Związku Walki Zbrojnej, działał także jako prezes Rady Głównej Opiekuńczej w Nowym Targu. Brał udział w tajnym nauczaniu jako nauczyciel języka łacińskiego i polskiego. Z narażeniem życia ukrywał poszukiwanych żołnierzy, partyzantów oraz księży, wspierał najuboższych mieszkańców miasta. Po śmierci nazwano go „ojcem ubogich w mieście Nowy Targ”.Krzyżem z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości za wybitne zasługi poniesione z niezwykłym poświęceniem w walce o suwerenność i niepodległość Państwa Polskiego odznaczony został Wojciech Bolesław Dusza, Absolwent Nowotarskiego Gimnazjum (ukończył je w 1930 r., klasa Vb) – uczestnik kampanii wrześniowej, a następnie dowódca Oddziału Partyzanckiego „Szaroty” – pierwszego oddziału partyzanckiego działającego na Podhalu w czasie II wojny światowej. Działalność oddziału „Szaroty” była wymierzona głównie w Goralenvolk, ruch ideologiczny głoszący, że podhalańscy górale mają niemieckie podchodzenie. Jego zadaniami było również likwidowanie wszelkich przejawów bandytyzmu i niwelowaniu aktów kolaboracji. W czasie swojej działalności zlikwidowano zostało ponad dwadzieścia osób, które współpracowały z Gestapo oraz działały w Goralenvolku. Zginął w niewyjaśnionych okolicznościach pod koniec 1943 r.

Krzyż Orderu Krzyża Niepodległości za wybitne zasługi w obronie suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego otrzymał Augustyn Suski, również Absolwent Gimnazjum (ukończył je w 1926 r.), poeta oraz twórca i Naczelnik Konfederacji Tatrzańskiej – pierwszej tak rozbudowanej organizacji konspiracyjnej na Podhalu. Suski działając pod pseudonimem „Stefan Brus” utworzył jej deklarację ideową Konfederacji oraz opracował materiały organizacyjne. Jej celami było podtrzymywanie ducha polskości i piętnowanie zdrajców, sabotaż gospodarczy i najważniejszy - tworzenie partyzantki w Gorcach. Suski został aresztowany przez Niemców 30 stycznia 1942 roku. Po nieludzkim śledztwie i torturach w zakopiańskiej siedzibie Gestapo w hotelu Palace został zesłany do KL Auschwitz. Otrzymał numer 27399, zmarł w obozie z powodu wycieńczenia 24 maja 1942 r.

Order Odrodzenia Polski jest drugim najwyższym polskim odznaczeniem - po Orderze Orła Białego. Ustanowione zostało przez Sejm Rzeczypospolitej ustawą z dnia 4 lutego 1921 i nadawane jest za wybitne osiągnięcia na polu oświaty, nauki, sportu, kultury, sztuki, gospodarki, obronności kraju, działalności społecznej, służby państwowej oraz rozwijania dobrych stosunków z innymi krajami. Order Krzyża Niepodległości jest bezpośrednią kontynuacją ustanowionego w II RP Krzyża Niepodległości. Ustanowiony został 5 sierpnia 2010 r., nadawany jest osobom, które w latach 1939–1956 jako ochotnicy lub podejmując się służby ponad wymaganą od nich miarę położyły zasługi w obronie niepodległości Państwa Polskiego. Jest to 5 najwyższe polskie odznaczenie.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom!

opr. Arkadiusz Stefaniak - Guzik, absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. Seweryna Goszczyńskiego