29.12.2021, 22:00 | czytano: 9261

"Fabryka utracona". Promocja książki o byłych zakładach NZPS Podhale (zdjęcia)

zdj. Szymon Pyzowski
NOWY TARG. W hotelu Ibis odbyła się promocja książki Anny Majorczyk "Fabryka utracona". Było to jednocześnie podsumowanie trwającego kilkanaście miesięcy projektu, na który złożyła się m. in. wystawa, publikacja wspomnień pracowników kombinatu obuwniczego, realizacja filmów dokumentalnych, rajd rowerowy, czy dygitalizacja materiałów prasowych sprzed lat.
Mikro-projekt realizowany za pośrednictwem Euroregionu Tatry wart był ponad 230 tys zł, czyli ok. 51 tys. euro. - Na tę kwotę złożyło się dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Interreg Polska-Słowacja w wysokości 34 tysięcy euro, ponad 2 tys. euro z Ministerstwa Finansów i nasz wkład - wymienia Andrzej Kiernoziak, prezes Stowarzyszenie Kombinat "Podhale".
Stowarzyszenia za cel stawia sobie promocję dorobku kombinatu obuwniczego w publikacjach, poprzez organizację wystaw, czy na stronach internetowych.

- Kombinat "Podhale" dba o to, by pamięć o zakładzie pozostała. NZPS nie istnieje ponad 30 lat, ale powinniśmy się czuć dumni z tego, że takie zakłady tu były. Książka zawiera fakty o fabryce, o tym jak powstawał zakład, co produkowano, jak wielkie było jego znaczenie dla Nowego Targu. Zakład funkcjonował w określonym ustroju i upadł poprzez pewne decyzje polityczne. Kombinat była pionierem w nowoczesnej produkcji i stosowanych rozwiązaniach, był jednym z głównych eksporterów obuwia nie tylko do ZSRR, ale także do krajów zachodnich. Dzięki tej fabryce rozwijało się Miasto, powstawały osiedla mieszkaniowe, były instytucje kultury, toczyło się w Nowym Targu życie kulturalne, powstał basen. Mało kto wie, że NZPS Podhale ufundował szkołę podstawową w Tylce koło Krościenka - mówi Anny Majorczyk.

Trwające dwie godziny spotkanie przeplatane było pokazami slajdów i wspomnieniami. Wśród uczestników była m. in. wiceburmistrz Joanna Iskrzyńska- Steg, przewodniczący Rady Związku Euroregionu Tatry Bogusław Waksmundzki, Miloš Handak - kierownik działu projektów parasolowych w Euroregionie "Tatry", Aleksander Bukański przedstawiciel firmy Wojas i Elżbieta Łabuz przewodnicząca Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

opr.s/ zdj. Szymon Pyzowski
Może Cię zainteresować
zobacz także
komentarze
A na zdjęciach wspólnota elit03.01.2022, 11:29
Komunistycznej Podstawowej Organizacji Partyjnej przy NZPS Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz lokalnych ośrodków Prawa i Sprawiedliwości wspieranych przez panią wiceburmistrz ze swojego Titanica - łączą ich te same metody sprawowania władzy oraz propagandy sukcesów.
Baca.02.01.2022, 15:47
Do mądry i skromny widać chłopie żeś ty nie stąd albo żeś ceper albo blokus. Więc tłumacze ci same plany budowy kombinatu zaczęto realizować początkiem lat 50 tych jak byś znał historię były to czasy stalinizmu więc wywłaszczenia odbywały się w taki sposób że dokonywano nacjonalizacji tak zwanych obszarników nikt się o nic nie pytał. Późniejsze lata 60 te i 70 te w mirę potrzeby budowania bloków przedszkoli i szkół dla przyjezdnych pracujących w kombinacie komuniści zaczęli znowu wywłaszczać miejscowych za śmieszne pieniądze a jak ludzie się na to nie zgadzali to im zakładali przymusowe konta na ich dane bez ich wiedzy i przelewali śmieszne sumy ułamek wartości gruntów. Dla twojej wiedzy do początku lat 2000 wiele bloków nie miało unormowanego prawa własności do gruntów na których stały. A ponadto moja rodzinie komuniści zabrali pola na Wojska Polskiego, Szaflarskiej Alejach itp itd. Zanim zaczniesz pisać na jakimś forum to poucz się trochę historii o miejscu do którego przyjechałeś mieszkać. Nie pozdrawiam
czytelnik01.01.2022, 20:35
Gdzie mozna nabyc te ksiazke? szukam rowniez "Wspomnienia pracowników Nowotarskich Zakładów Przemysłu Skórzanego" moze ma ktos na zbyciu
tyle01.01.2022, 18:36
Jedżcie do Szczawnicy to zobaczycie ile ziemi stoi ugorem. W sumie są dwie gazdówki z koniami bo do pola w Pieninach traktorem nie dojedzie. Też byli dwuzawodowcy bo pracowali w uzdrowisku i na gospodarstwie. O 4 rano szło się kosić i na 7 do roboty. Za komuny było wstyd taki ugór zostawić, teraz ludzie nie mają wstydu bo nawet w Boże Narodzienie obrzynają deski koło chałupy. Przyszło nowe solidarnościowe.
Olek01.01.2022, 17:47
Ponad 30 lat temu kiedy polska uwalniała się z pod skrzydeł komunizmu, plan europy zachodniej (zwłaszcza RFN) było taki aby w Polsce nie było fabryk, aby polska nie miała swoich marek. Mieliśmy być tylko ogromnym rynkiem zbytu i tanią siłą roboczą. I tak się stało.
obserwator01.01.2022, 08:07
230 tyś zł przytulić to dobry biznes i jeszcze się wypromować
gość31.12.2021, 05:40
@baca miescon. Zabrali majątki ? ale te co Wom zostały zarostajom bo sie Wom nie chce na nik robić
mądry i skromny31.12.2021, 01:07
A dziś nie wywłaszczają? A zakopiankę to to na czyim budują? A pod wyciąg na Kasprowy to górale na ochotnika pole oddawali? Czekam Baco na szczegóły- ile pola zabrali twojej rodzinie- niech nas urzeknie twoja historia.
Baca miescon30.12.2021, 23:26
Napiszcie jeszcze drugą połowę książki o wywłaszczeniach i nacjonalizacji terenów pod wasz kombinat wasze osiedla itp. My jako rdzenni mieszkańcy góralskiego Nowego Targu zawsze będziemy pamiętać o tym bo nasi dziadowie przez wieki suche moskole jedli a komuniści nas ograbili i wam dali. Napiszcie o tym jak tak pragniecie celebrować prawdę historyczną.
mądry i skromny30.12.2021, 19:07
Do poznajcie prawdę- wpuszczenie do kraju towarów po cenach dumbingowych to nie jest wolny rynek a zdrada własnego narodu.
mądry i skromny30.12.2021, 18:56
delegadao- napisałeś wielkie wypracowanie z tego co przez ostatnie 30lat wtłoczono ci do głowy. Kombinat upadł dlatego że nagle na polskim [i rosyjskim] rynku pojawiło mnóstwo butów z całej Europy Zachodniej. Pomijając ich jakość, to powiedz mi geniuszu ekonomiki jakim cudem but zrobiony przez włoskiego robotnika który zarabiał kilkakrotnie więcej niż polski robotnik, miał droższą energię i musiał te buty przewieźć do Polski był tańszy od naszego? Bo rządy włoskie francuskie i inne do nich dopłacały żeby to ich przemysł się rozwijał, żeby to ich robotnicy mieli pracę i żeby zniszczyć nasz przemysł. I tak było wszędzie a Solidarność naiwnie myślała że wolny rynek wszystko ureguluje. I jeszcze jedno- nie waż się wmawiać że ludzie pracujący w Kombinacie mieli socjalistyczny stosunek do pracy- to byli w większości dwuzawodowcy którzy prowadzili jeszcze gospodarstwa rolne i wiedzieli co to praca.
FG30.12.2021, 17:26
Do delegadao. Zamiast pisać bzdury napisz, gdzie można kupić tą książkę. My w stoczni strajkowaliśmy bo kasza ka w stołówce zakładowej podrożała 5gr/kg.
poznajcie prawdę a prawda was wyzwoli30.12.2021, 16:46
Upadek kombinatu to nie była decyzja polityczna tylko wyrok RYNKU! Po prostu takie dinozaury PRL-u nie odnalazły się w nowym ustroju. Nostalgia wielu pracowników jest zrozumiała ale trzeba przyjąć prawdę a prawda ta jest okrutna - nie było ratunku bez dużych dotacji dla kombinatu, ale kto miał te dotacje dawać???
delegadao30.12.2021, 15:05
Kombinat był powodem do dumy - dopóki była "komuna". Jak wiele zakładów z tamtych czasów, które były powodem do dumy. Tylko że wtedy nikt się nie zastanawiał nad tym,że zakład przemysłowy nie jest po to aby być dumą, tylko po to aby zarabiać na produkcji. No i stąd mieliśmy takie dumne huty, kopalnie, stocznie, Autosany, Fabosy, FSO i setki innych. Mogły być dumą dla swoich załóg, bo wszyscy do nich dopłacali. Nikt wtedy nie liczył kosztów. A gdy przyszły czasy że trzeba było je liczyć to wyszło, że cała ta firma jest bankrutem. No bo jaka normalna firma utrzymuje klub sportowy, ośrodki wczasowe, płaci za dojazdy utrzymujac linie autobusowe dowożące pracowników, opłacając ogrzewanie bloków, płacąc za mieszkania pracowników i inny socjal. To gigantyczne koszty które trzeba było wliczać w koszt produkcji. Tyle że nikt ich nie liczył, bo jakby co to państwo do wszystkiego dopłaciło. Do tego zatrudnianie nadmiernej ilości pracowników. Lepiej gdy było ich za dużo i mogli powolutku i spokojnie pracować niz zeby zabrakło i plan został niewykonany. Nie liczyła sie opłacalność tylko realizacja PLANU przysłanego z Warszawy. To było normalna praktyką w tamtych czasach.
Ludzie się przyzwyczaili, że taki absurdalny system to coś normalnego. Nie trzeba się bylo wysilać, w sklepach niewiele było ( no bo skąd, gdy wszędzie wszyscy sie nie wysilali), ale wszyscy mieli tak samo mało, więc wielkich różnic nie było. A gdy przyszła normalne gospodarka, to się okazało że takie firmy nie maja po co istnieć. Niektóre przetrwały - tam gdzie szefostwo i pracownicy zrozumieli co to jest ekonomia. Nie ekonomia socjalistyczna tylko normalna. A dzisiaj marzy sie niektórym tamten układ - biednie i byle jak, ale bezpiecznie i bez wysilania się.
Rozumiem nostagię pracowników, w końcu kawał zycia tam spędzili, robili coś co wydawało sie ważne, młode lata tam minęły. Ale Jednocześnie zapominają że tych butów nie dało sie kupić w sklepach, tak samo jak nie było telewizorów, lodówek, maszyn do szycia, papieru toaletowego i tysięcy innych rzeczy. Kto chciał kupić to musiał "załatwiać" po znajomości z kierownikiem sklepu. Oskarżać Solidarność, Wałęsę i Balcerowicza jest łatwo, ale trudno przyjać do wiadomości że jak się chciało mieć pełno towaru na półkach to takie zakłady jak kombinat musiały upaść. Nie da się pogodzić socjalistycznego stosunku do pracy z dostatkiem i pełnymi półkami.
Osiol30.12.2021, 12:49
Solidarność powinna napisać swoją wersję wydarzeń i opublikowac
Stan30.12.2021, 12:43
Dlaczego administrator pozwala na te obraźliwe komentarze, nie da się raz czegoś napisać bez możliwości komentowania. Ja wiem, ze sfrustrowani mali ludzie chcą zaistnieć, ale tutaj w tej sprawie nie miejsce na obrażanie ludzi. Pracowałem w Kombinacie prawie do końca, znałem realia w tamtym czasie, mam swoją ocenę tego jak się zakończyła działalność fabryki.
disco,,Relax"30.12.2021, 12:35
Wśród zaproszonych gości brakuje tylko Wałęsy i Balcerowicza,reszta już odeszła.To oni wpisali się w historię Zakładów,oj bardzo.Autorzy chyba nie zapomnieli o nich,wysyłając im książki na gwiazdkę?
Twoje przeznaczenie30.12.2021, 11:51
@nowy
Może w hotelu są zainstalowane podobne lampy antywirusowe z NASA, jak w kościele na Szaflarskiej ? - wtedy maseczki są zbędne.
nowy30.12.2021, 09:19
totalna farsa jedni brak maseczek inni na brodzie a inni bez nie powiem czego jestem zwolennikiem ale niech przepisy będą dla wszystkich jednakowe bo to nie ma sensu a tak samo jest w sklepach
zainteresowany30.12.2021, 08:31
Mam pytanie gdzie jest do nabycia książka Fabryka utracona proszę o informację na adres ... za informację z góry dziękuję

Proszę nie podawać swoich danych. Moderator.
fik30.12.2021, 08:13
Córka byłego pana Dyrektora znów pisze. Jedyna taka?
trzeźwo myślący30.12.2021, 08:12
W Nowosądeckim jest wielu biznesmenów znanych na całą Europę za swoje produkty. Nowoczesne zakłady produkcyjne tam stoją itd.. A w Nowym Targu tylko łzy o kombinacie, filmy, projekcje, wspomnienia.
jaga230.12.2021, 06:57
Gdzie można kupić tą książkę , jakie to było płytkie myślenie żeby taką fabrykę zniszczyć . Wałęsa niech se poczyta , trzeba mu podesłać w podzięce za nic dla Podhala nie zrobił
Ant30.12.2021, 06:25
Historię kombinatu pisze I sekretarz PZPR. Gdzie ta Solidarność?
Oko30.12.2021, 05:30
"Ibis" promuje kulturę. I bardzo dobrze. Dawniej takie promocje odbywały się w MOK. Nie wiem co się dzieje, że tego typu imprezy nie odbywają się w zbyt szumnie chyba nazwanym MCK.
Ironia30.12.2021, 00:04
Nie szło kupić naszych butów bo szły tylko do ZSRR. Szczyt marzeń.
mądry i skromny29.12.2021, 23:07
Zniszczenie Kombinatu i potężne bezrobocie na Podhalu- kolejny sukces Solidarności.
Może Cię zainteresować
Zobacz pełną wersję podhale24.pl