Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju zakończyło pracę nad projektem naukowo- badawczym „Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski Karpat Polskich”, który uświetnił obchody jubileuszu 80 lat Muzeum. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Głównym celem projektu była organizacja I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pod tym samym tytułem. W czasie konferencji odbyły się cztery sesje tematyczne dotyczące teorii badawczej, realizacji tematu w przedstawieniach muzealnych, podejścia historycznego a także lokalnego ujęcia tematu rzemiosła tradycyjnego. Wygłoszono 15 referatów. W konferencji wzięli udział pracownicy merytoryczni i naukowcy z muzeów z całej Polski, którzy od lat zajmują się tą tematyką. Opiekę merytoryczną nad konferencją pełnili prof. dr hab. Jan Święch – Dziekan Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. dr hab. Zbigniew Libera Kierownik Katedry Kultury Regionów, oraz dr hab. Marcin Brocki – Dyrektor Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. W drugim dniu konferencji odbyły się zajęcia warsztatowe, przegląd filmów etnograficznych oraz kuratorskie zwiedzanie wystawy „O rabczańskich rzemieślnikach”.W ramach projektu zostały zrealizowane badania terenowe obejmujące swym zasięgiem teren występowania grupy etnograficznej Górali Zagórzańskich, Rabkę i jej najbliższe okolice. Przeprowadzono 12 wywiadów etnograficznych z dawnymi i współczesnymi rzemieślnikami (szewcem, cholewkarzem, krawcową, bednarzem, rymarzem, kowalem, garncarzem, krawcem ludowym, konstruktorem instrumentów ludowych, stolarzem i kuśnierzem. Całość badań została zaprezentowana na 45 min. filmie dokumentalnym pt. “Czego woda nie weźmie i ogień nie spali..., rzecz o dawnych rzemieślnikach”. Autorami projektu i realizatorami badań terenowych są pracowniczki merytoryczne Muzeum: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka i Natalia Klęsk, realizację wideo wykonało studio Grades: Aleksander Hordziej i Katarzyna Szczęśniak.Kolejnym punktem projektu było zrealizowanie wystawy czasowej “O rabczańskich rzemieślnikach”, która została otwarta dla zwiedzających 17.11.2016 r. i będzie udostępniana do końca czerwca 2017 r. W ramach przygotowań do wystawy przeprowadzono 18 wywiadów z rzemieślnikami oraz rodzinami przedwojennych mistrzów rzemieślniczych, którzy zgodzili się udostępnić zarówno narzędzia i elementy warsztatów, pamiątki rodzinne oraz fotografie z domowych archiwów. Wydano również bogato ilustrowany przewodnik po wystawie autorstwa Małgorzaty Wójtowicz – Wierzbickiej i Natalii Klęsk. Na wystawie zaprezentowano cztery warsztaty rzemieślnicze stolarski, szewski, krawiecki i cholewkarski.
Projekt cieszył się dużym zainteresowaniem. Zaangażował środowisko muzealne i naukowe oraz społeczność lokalną. Muzeum planuje wydanie drukiem materiałów pokonferencyjnych dla udostępnienia wyników sesji naukowych szerszej grupie odbiorców.
Małgorzata Wójtowicz – Wierzbicka
Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju