Przez dwa dni (13-14.10) w Muzeum Podhalańskim im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu obradowali archeolodzy z wielu ośrodków naukowych z kraju i zagranicy.
Wśród uczestników, którzy zaszczycili sesję swoją obecnością, byli wybitni specjaliści w swoich dziedzinach z nestorem polskiej archeologii prof. Janem Eugeniuszem Machnikiem z Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie na czele. W Nowym Targu można było wysłuchać wystąpień m.in. prof. Renaty Madyda-Legutko (Uniwersytet Jagielloński), prof. Pawła Valde Nowaka (Uniwersytet Jagielloński), prof. Stanisława Kołodziejskiego (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie) czy dr Patricka Cuthbertsona (Department of Early Prehistory and Quaternary Ecology, Eberhard Karls Universität Tübingen; Institute of Archaeology, University of Oxford).Wszystko to za sprawą organizowanej w stolicy Podhala Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. „Archeologia Gór. In Memoriam Profesor Andrzej Żaki”. Sesja poświęcona była pamięci zmarłego w 2017 r. wybitnemu polskiemu archeologowi profesorowi Andrzejowi Żakiemu (1923 - 2017). Był on jednym z pionierów i wieloletnim badaczem najstarszego osadnictwa obszarów górskich, współtwórcą czasopisma Acta Archaeologica Carpathica i twórcą Karpackiej Ekspedycji Archeologicznej z siedzibą w Krakowie. Warto w tym miejscu wspomnieć, iż właśnie w Nowym Targu odbywały się spotkania KEA. Osiągnięcia badawcze misji, zarówno na terenie Polski, jak i obszarów sąsiednich, ale też znacznie oddalonych (Peru, Australia i Oceania), przyczyniły się do rozwoju badań archeologicznych oraz przybliżenia problematyki najstarszego osadnictwa górskiego.
Tematyka konferencji była ściśle związana z działalnością naukową Profesora. „Archeologia gór” to termin zdefiniowany przez Niego na łamach pierwszego numeru czasopisma Acta Archaeologica Carpathica. Problematyka sesji koncentrowała się wokół najstarszego osadnictwa obszarów górskich na tle przemian środowiska przyrodniczego. Tematy referatów, których można było wysłuchać, odnosiły się zarówno do najstarszych okresów dziejów człowieka w obrębie obszarów górskich ale także wczesnego i późnego średniowiecza, ujętych w ramach badań archeologicznych.
Podczas konferencji nie zabrakło prezentacji wyników najnowszych badań dotyczących także naszego regionu. Zespół pod kierunkiem prof. Pawła Valde-Nowak w składzie mgr Anna Kraszewska, mgr Magdalena Cieśla, omówił szczegółowo swoje najnowsze odkrycia jakich dokonał w Jaskini w Obłazowej koło Nowej Białej. Z kolei mgr Maciej Wawrzczak (Instytut Archeologii i Etnologii PAN) i dr Marian Sojak (Archeologický ústav SAV Nitra) zapoznali uczestników z sesji z historią i aktualnym stanem badań nad słowacką częścią Pienin (od Červeneho Kláštoru do Litmanovej) na tle porównawczym z Pieninami polskimi. Równie intersujący był wykład mgr Sylwii Buławki (Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa) i mgr Katarzyny Kerneder-Gubała (Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa), który koncentrował się na przedstawieniu rysu historycznego i aktualnego stanu badań najstarszych śladów osadnictwa jaskiniowego w Tatrach Polskich.
Inicjatorem i organizatorem konferencji było Muzeum Podhalańskie im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu w kooperacji z Instytutem Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Instytutem Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie oraz Polskim Towarzystwem Historycznym przy współpracy z Miejskim Ośrodkiem Kultury i Urzędem Miasta Nowego Targu.
źródło: PTH o/Nowy Targ