W Chyżnem miała miejsce promocja ”Chyżniańskich opowieści”. Autorami tej liczącej prawie dwieście stron książki są pochodzący z Chyżnego Jan Świdroń, odpowiedzialny za teksty gwarowe oraz mający korzenie w Baborowie na Opolszczyźnie o. Stanisław Wysocki, który napisał teksty w języku literackim oraz zadbał o pozostałe szczegóły, w tym o projekt okładki.
Wydawnictwem zajęła się prowadzona przez karmelitów parafia pw. św. Anny w Chyżnem, gdzie proboszczem jest charyzmatyczny o. Andrzej Mikołajczyk. Książkę wydrukowano w krakowskiej drukarni „Rafael”.
Książkę zamyka część zatytułowana „Verba volant, scripta manent” tzn. „Słowa ulatują, pismo pozostaje”. Jest to swoiste „zaproszenie skierowane do mieszkańców Chyżnego i nie tylko, aby na czystych stronicach zapisali swoje wspomnienia i historie, które zasłyszeli od swoich dziadków czy rodziców. Wolne stronice zapisane własnymi lub rodzinnymi wspomnieniami i opowiadaniami staną się częścią „Chyżniańskich opowieści”.
Na etapie przygotowań do napisania książki autorzy przeprowadzili szereg wywiadów terenowych. Prowadzono rozmowy z mieszkańcami Chyżnego zarówno w celu szczegółowej weryfikacji „posiodkowych” historii, jak również w poszukiwaniu nowych, nigdzie wcześniej nie publikowanych. Część opowiadań to autentyczne osobiste historie zaznane i zapamiętane przez autorów.
Na jednej z pierwszych stron książki zamieszczono opinię eksperta, którą przygotowała Jadwiga Pilch - kustosz Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej.
Bogactwem książki są m.in. takie wartości, jak chyżniańska gwara, orawska mentalność, uczuciowość, mądrość, pobożność, radość. Książkę czyta się wyjątkowo lekko, z zainteresowaniem i entuzjazmem. Wiele osób czytających książkę stwierdziło, że po przeczytaniu wstępu i pierwszych opowiadań nie dało się już jej odstawić na półkę, trzeba było ją doczytać do końca, ba wrócić nawet do niektórych opowiadań, by przeczytać je jeszcze raz. Czytając tę książkę „wróciyli me się do downyk roków” - powiedział z wielką radością jeden z moich rozmówców.
Korekty książki podjęli się znawcy tematyki regionalnej i gwary orawskiej: dr Barbara Zgama z Jabłonki oraz Robert Kowalczyk z Lipnicy Wielkiej.
W trakcie promocji przygrywał chyżniański regionalny zespół Rombań, którego kierownikiem jest Mariusz Stefko.
Spotkanie promocyjne zgromadziło w chyżniańskiej remizie ponad dwieście osób przybyłych z samego Chyżnego, miejscowości sąsiednich oraz z różnych stron Małopolski. Jedna z osób z poza Orawy będąca na spotkaniu stwierdziła, że od wielu lat uczestniczy w różnego rodzaju spotkaniach literackich, ale na takim wydarzeniu jak to chyżniańskie, jeszcze nie była. Zwróciła uwagę na perfekcyjnie przygotowany scenariusz, który w każdym miejscu pozwalał na swobodę wypowiedzi, spontaniczność i niepowtarzalną rodzinną atmosferę. „Mimo iż jesteśmy z innego regionu, to czuliśmy się tak, jak gdybyśmy od zawsze byli częścią Waszej społeczności” – dodała na zakończenie.
Od Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie, którą reprezentował wicedyrektor Tadeusz Dragon autorzy książki otrzymali listy gratulacyjne oraz upominki. Bardzo pozytywne opinie na temat książki wyraziły, Maria Dominika Wachałowicz Kiersztyn - dyrektor Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej oraz Maria Łaciak - dyrektor Orawskiej Biblioteki Publicznej w Jabłonce.
Książka autorstwa Jana Świdronia i o. Stanisława Wysockiego powstała przy zaangażowaniu chyżniańskiego proboszcza o. Andrzeja Mikołajczyka stanowi wartościową pozycję opisującą dawne orawskie dzieje, wierzenia, obyczaje i tradycje opowiadane na dawnych spotkaniach, które miejscowi nazywają „posiodkami”. Podkreśla oryginalny charakter orawskiej miejscowości - Chyżnego. Prosta forma przekazu zainteresuje każdego czytelnika. Trudniejsze orawskie słowa objaśniane są w słowniku pod każdym opowiadaniem. Piękne ilustracje do książki wykonał artysta grafik, Maciej Szwec.
Prezentowane zdjęcia wykonał Andrzej Habina.
I ja tam byłem.
Janó / materiały prasowe
