W Grywałdzie odbyły się, współorganizowane przez krakowski IPN, uroczystości pogrzebowe Wojciecha Mszanika (1899-1951), w czasach stalinowskich skazanego za pomoc partyzantom podziemia niepodległościowego, zmarłego w więzieniu w Gliwicach.
Wojciech Mszanik zmarł w więzieniu na początku marca 1951 r. Został pogrzebany na cmentarzu Centralnym w Gliwicach, w przestrzeni przeznaczonej na pochówki więzienne, bez powiadomienia o tym rodziny. Po latach nieopłacone miejsce przekazano na potrzeby następnych pochówków. Mimo to udało się je odnaleźć i w lipcu 2020 r., w wyniku prac zainicjowanych przez pion poszukiwań i identyfikacji IPN w Katowicach, nastąpiła ekshumacja. Wiadomość o identyfikacji Wojciecha Mszanika ogłoszono podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim w Warszawie 12 sierpnia 2021 r. 12 lipca 2023 r. po mszy świętej w kościele Świętego Marcina Biskupa w Grywałdzie spoczął w grobie rodzinnym na miejscowym cmentarzu parafialnym.
– Po wojnie, po kilku latach komunistycznego terroru ludzie byli zastraszeni. Partyzantom podziemia niepodległościowego coraz trudniej było znaleźć gospodarzy, którzy przyjęliby ich pod swój dach, udzieliliby pomocy. Ludzie bali się represji, ale nie bał się, a może po prostu przezwyciężył ten strach Wojciech Mszanik, u którego nocowali znani mu żołnierze oddziału „Wiarusy”. Z tę pomoc został skazany na pięć lat więzienia, kara niewspółmierna, ale tak naprawdę okazała się dużo surowsza, bo z więzienia już nigdy nie wyszedł. [...] Trzy dni przed śmiercią Wojciecha Mszanika, 1 marca 1951 r. na warszawskim Mokotowie zamordowano członków IV ostatniego Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. To jest symboliczny kres zorganizowanego podziemia, tę datę przypominamy obchodząc 1 marca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. [...] Komunistyczny reżim skazywał na zapomnienie, obowiązkiem wolnej Polski, a szczególnie powinnością Instytutu Pamięci Narodowej, jest przywrócenie pamięci – powiedział w swoim wystąpieniu podczas uroczystości w Grywałdzie zastępca dyrektora krakowskiego oddziału IPN dr Michał Wenklar.
Władze państwowe reprezentował wicewojewoda małopolski Ryszard Pagacz. Głos zabrał także wójt gminy Krościenko nad Dunajcem Jan Dyda.
Źródło: IPN, r/
