Podhalański Szpital Specjalistyczny w Nowym Targu uruchamia Centrum Diagnostyki i Leczenia Nowotworów Piersi. Pacjentki z objawami raka będą mogły się zbadać i podjąć leczenie w nowotarskim szpitalu. - Będziemy dysponować pełną diagnostyką zmian nowotworowych w piersiach, tak aby móc odpowiednio i skutecznie leczyć - zapowiada chirurg onkolog dr n. med. Elżbieta Marczyk, która od paru miesięcy pracuje w szpitalu w Nowym Targu.
Jesienią został otwarty Oddział Dzienny Chemioterapii, aby pacjenci nie musieli jeździć na leczenie do Krakowa. A teraz szpital w Nowym Targu przygotowuje się do wprowadzenia kolejnej nowej oferty, związanej z diagnostyką i leczeniem raka piersi. To nowość na Podhalu i przede wszystkim udogodnienie dla pacjentów. Kto będzie mógł z tego korzystać?
Jeśli pacjentka ma niepokojące objawy albo złe wyniki badań, to gdzie dokładnie powinna się zgłosić?
- Pierwszy etap badań profilaktycznych obejmuje mammografię klasyczną w dwóch projekcjach i jest przeznaczony dla kobiet zdrowych w wieku od 45 do 74 lat, bez żadnych objawów choroby ze strony piersi. Można je wykonać w wielu miejscach poza szpitalem, a adresy placówek medycznych są dostępne na stronie internetowej pacjent.gov.pl. Badania te wykonuje się bez skierowań, średnio raz na 2 lata, dostępność do nich jest łatwa.
Natomiast w przypadku nieprawidłowych wyników tych wstępnych badań do dalszej diagnostyki pogłębionej, czyli do tzw. drugiego etapu badań przesiewowych dla raka piersi, można już będzie się zgłaszać do Podhalańskiego Szpitala Specjalistycznego w Nowym Targu. Także pacjenci z niepokojącymi objawami lub złymi wynikami badań obrazowych piersi, wykonanymi poza programem skryningowym, mogą zarejestrować się do lekarza onkologa w szpitalu, w Poradni Onkologicznej i w ten sposób zostaną objęci dalszą konieczną diagnostyką i ewentualnie leczeniem onkologicznym - w zależności czy będzie ono konieczne czy nie.
Na czym polega dalsza diagnostyka?
- Diagnostyka pogłębiona podejrzanych zmian w piersi obejmuje, w zależności od indywidualnych wskazań medycznych, wykonanie zdjęć mammograficznych – celowanych powiększonych, tomosyntezę, USG piersi, rezonans magnetyczny piersi oraz biopsję podejrzanych zmian w piersiach i regionalnych węzłach chłonnych. Wszystkie te badania szpital już oferuje - część z nich jest wykonywana na terenie szpitala, a inne poza nim. Docelowo cała wyżej wymieniona diagnostyka piersi będzie dostępna dla pacjentów na miejscu w Podhalańskim Szpitalu.
Na jakim etapie są przygotowania do uruchomienia pełnej diagnostyki raka piersi w szpitalu Nowym Targu?
- Na chwilę obecną jesteśmy w trakcie organizowania pełnej diagnostyki dla pacjentek objawowych albo dla tych, które z jakichś powodów nie są w stanie skorzystać z programu skryningowego. W tej diagnostyce chorób piersi mamy do dyspozycji mammografię, USG, rezonans magnetyczny oraz biopsję różnego rodzaju. Część badań już jest wykonywana na miejscu, a część realizowana jest poza szpitalem w formie podwykonawstwa. Tak jak zaznaczyłam wcześniej - docelowo cała diagnostyka raka piersi będzie dostępna na terenie szpitala, ale musimy zdawać sobie sprawę z tego, że realizacja tych wszystkich planów wiąże się z dużymi inwestycjami zakupowymi, czyli finansami, które dyrekcja stara się pozyskać i przeznaczyć na ten cel. To oczywiście nie są małe kwoty. Kolejnym zadaniem jest skompletowanie odpowiedniego, wysoko wykwalifikowanego personelu medycznego, mówię tu przede wszystkim o lekarzach radiologach z doświadczeniem onkologicznym, zwłaszcza onkologii gruczołu piersiowego. Tak więc czas, kiedy będziemy dysponować pełną diagnostyką chorób piersi na miejscu w szpitalu, w odpowiednio dużym dla regionu podhalańskiego formacie, jest uwarunkowany różnymi czynnikami. Dyrektor Podhalańskiego Szpitala Specjalistycznego dał słowo, że znajdzie pieniądze na zakup tych potrzebnych rzeczy.
Czyli dokładnie jaki zakres badań szpital będzie oferował pacjentkom z nowotworami piersi?
- Dwa lata temu został zakupiony nowy mammograf w formie podstawowej. Aktualnie jest doposażany tak, aby można było wykonywać, oprócz klasycznej mammografii, również mammografię z tomosyntezą, zdjęcia celowane - powiększone oraz biopsję stereotaktyczną pod kontrolą mammografii.
Szpital również posiada rezonans magnetyczny i aktualnie dyrekcja planuje zakup specjalnej cewki do badania piersi, tak aby umożliwić wykonywanie tych badań na miejscu. To znacznie by udoskonaliło i przyspieszyło diagnostykę, zwłaszcza u młodych chorych z rakiem piersi, z obciążeniem genetycznym i przy podejrzeniu wieloogniskowości nowotworu.
Badanie USG też będzie wykonywane?
- Tak, aparaty USG są na terenie szpitala i już od dawna są wykonywane badania USG piersi. Aktualnie jest planowany zakup nowego dodatkowego aparatu dedykowanego diagnostyce chorób piersi, w pełni przystosowanego do wykonywania także wszystkich rodzajów biopsji piersi. Mam tu na myśli przede wszystkim klasyczną biopsję gruboigłową, która jest standardem weryfikacji zmian litych w piersiach, ale też inne, jak np. biopsje cienkoigłowe, które są wykorzystywane m.in. do diagnostyki zmienionych węzłów chłonnych w przebiegu raka piersi oraz biopsje stereotaktyczne, wspomagane próżnią.
- W ostatnich tygodniach dyrekcja szpitala zaprosiła do współpracy doświadczonych radiologów, specjalizujących się w diagnostyce nowotworów piersi, którzy zdobywali swoje doświadczenie zawodowe w najlepszych ośrodkach onkologicznych w Krakowie, a także w wysokospecjalistycznych, dedykowanych Unitach za granicą. Rozpoczęli oni już opisywanie badań obrazowych, wykonywanych w tutejszym szpitalu, oraz zaczęli szkolenie młodych lekarzy radiologów pracujących na miejscu. Daje to szansę na prężny rozwój kompleksowej, pełnej diagnostyki obrazowej onkologicznej chorób piersi.
To oznacza, że pacjentki z naszego regionu nie będą już musiały jeździć na badania piersi na przykład do Krakowa?
- Owszem, jesteśmy w trakcie organizowania pełnej diagnostyki raka piersi na miejscu, tak aby pacjentki miały dostęp do badań tu, w szpitalu, blisko swojego miejsca zamieszkania. Zarówno dotyczy to diagnostyki obrazowej jak i histopatologicznej. Na terenie szpitala prężnie działa zakład patomorfologii, w którym specjaliści patomorfolodzy wykonują pełną ocenę histologiczną, cytologiczną i immunologiczną preparatów, tak aby móc zdiagnozować dokładnie histologiczny rodzaj raka oraz ocenić jego podtyp biologiczny. Wszystko to służy kwalifikacji pacjentów do właściwego typu i rodzaju leczenia. Należy podkreślić, że u podstawy skutecznego i dobrze zaplanowanego leczenia onkologicznego raka piersi jest najpierw jego dobra i dokładna diagnostyka.
Jak leczy się nowotwory złośliwe piersi?
- Leczenie nowotworów złośliwych piersi, w tym najczęściej występującego – raka piersi - jest leczeniem skojarzonym, co oznacza, że jest złożone z kilku etapów i rodzajów leczenia onkologicznego. Mam tu na myśli leczenie chirurgiczne, systemowe i leczenie napromienianiem. Podstawę stanowi leczenie chirurgiczne - operacyjne, ale w większości przypadków wymaga ono uzupełniającego leczenia systemowego, które może być zastosowane przed operacją lub po niej. W zależności od rodzaju rozpoznanego raka piersi i jego stopnia zaawansowania, można zaproponować w ramach leczenia systemowego hormonoterapię, chemioterapię czy immunoterapię.
Te wszystkie formy leczenia onkologicznego: leczenie chirurgiczne i systemowe wdrażamy w tym momencie do oferty kompleksowego leczenia dla naszych chorych z rakiem piersi.
Pozostaje jeszcze jedna forma leczenia onkologicznego raka piersi - radioterapia, która jest najczęściej wykorzystywana jako leczenie uzupełniające po leczeniu chirurgicznym oraz jako forma leczenia paliatywnego. Szpital nie dysponuje tym typem terapii i z tego co się orientuję, raczej nie są planowane działania w tym kierunku, przynajmniej w najbliższych latach. Korzystamy i będziemy nadal korzystać z dotychczasowej współpracy z innymi ośrodkami radioterapii w sąsiedztwie.
Jeśli chodzi o leczenie operacyjne, to jakie zabiegi chirurgiczne już są wykonywane w szpitalu i na czym polegają?
- Ogólnie mówiąc, leczenie chirurgiczne raka piersi możemy podzielić na leczenie oszczędzające gruczoł piersiowy i leczenie amputacyjne. Jak nazwy wskazują, w pierwszym rodzaju operacji wycina się nowotwór z marginesem tkanek zdrowych, czyli wykonuje się tzw. kwadrantektomię, oszczędzając pozostały miąższ sutka. A w drugim przypadku amputuje się cały gruczoł piersiowy.
Kwalifikacja do zakresu leczenia chirurgicznego jest uwarunkowana najczęściej zaawansowaniem miejscowym nowotworu, ale też innymi czynnikami, m.in. wieloogniskowością i wieloośrodkowością raka, ewentualną obecnością mutacji genetycznych oraz w pewnym zakresie preferencjami pacjentki. Operacje raka piersi w większości przypadków obejmują także zabiegi na układzie chłonnym pachy. Czyli operacje regionalnych węzłów chłonnych, one także, w zależności od zaawansowania nowotworu, mogą polegać tylko na niewielkiej ingerencji, czyli na wycięciu węzła wartowniczego, lub w przypadkach bardziej zaawansowanych - na wycięciu całego układu chłonnego pachy.
Podsumowując, na podstawie wszystkich wyników badań, a także w pewnym zakresie - po uwzględnieniu preferencji chorej, kwalifikujemy do konkretnej operacji. W przypadku konieczności amputacji piersi proponujemy również operacje rekonstrukcyjne gruczołu piersiowego, które mogą być wykonane jednoczasowo lub w formie odroczonej. Dysponujemy możliwością operowania w całym zakresie chirurgii piersi, od leczenia oszczędzającego, po amputacyjne z możliwością rekonstrukcji różnymi formami, czy to za pomocą implantów piersiowych, czy też tkanek własnych pacjenta.
Na chwilę obecną w Podhalańskim Szpitalu już przeprowadziliśmy kilka operacji, a kolejne są zaplanowane.
Źródło: Podhalański Szpital Specjalistyczny, oprac. r/
