Prognozy dotyczące przyszłych emerytur nie napawają optymizmem. Wynika to przede wszystkim z pogarszającej się sytuacji demograficznej. Warto przyjrzeć się tzw. stopie zastąpienia w Polsce, która według OECD ma być jedną z najniższych wśród krajów rozwiniętych. W roku 2060 świadczenie z ZUS ma wynosić zaledwie 25 proc. ostatniego wynagrodzenia. Dlatego warto jak najszybciej pomyśleć o alternatywnych sposobach oszczędzania. Sprawdźmy, w jaki sposób możemy odkładać na emeryturę.
Jak wygląda polski system emerytalny?Polski system emerytalny składa się z trzech filarów:
- I filar to filar obowiązkowy, co oznacza, że w ramach tego filaru odprowadzane są składki od naszego comiesięcznego wynagrodzenia. W Polsce świadczenia z tytułu emerytur wypłacane są z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
- II filar to Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE), do których odprowadzane są składki z wynagrodzenia pracowniczego. Członkowstwo w OFE jest dobrowolne.
- III filar to dobrowolne instrumenty finansowe, takie jak PPK, IKE oraz IKZE.
Jak możemy oszczędzać w ramach III filaru emerytalnego?
W ramach III filaru możemy wybrać jeden lub wszystkie z dostępnych sposobów oszczędzania i odkładać środki, które przydadzą nam się na emeryturze. Co więcej, dzięki niektórym z tych rozwiązań możemy również skorzystać z różnego rodzaju ulg podatkowych i dzięki temu odczuć wcześniejsze korzyści płynące z oszczędzania. Programy pozwalające gromadzić finanse z myślą o emeryturze w ramach III filaru są następujące:
- Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to system, który polega na odprowadzaniu składek od wynagrodzenia pracownika na rachunek otwarty w wybranej instytucji. Kwota składki w ramach wpłaty pracownika wynosi 2%, a wpłata podstawowa finansowana przez pracodawcę to 1,5% wynagrodzenia brutto. Jeśli uczestnik PPK chce zwiększyć poziom comiesięcznych oszczędności, może finansować także dodatkową wpłatę w wysokości do 2%, natomiast pracodawca może zwiększyć wpłatę do 4% wynagrodzenia. Dodatkowo, za dołączenie do programu rząd przyznaje jednorazową premię powitalną wysokości 250 zł, a co roku zasila konto uczestnika kwotą 240 zł. Aby uzyskać te dwa bonusy, należy spełnić kilka podstawowych kryteriów. W ramach PPK możemy oszczędzać do 60. roku życia, a następnie wypłacić zgromadzone środki bez jakichkolwiek pomniejszeń. Finanse zgromadzone w ramach PPK podlegają dziedziczeniu, a uczestnik programu ma całkowitą dowolność w wyznaczeniu osoby uprawnionej do otrzymania zgromadzonych środków w przypadku śmierci uczestnika.
- Pracodawca może również prowadzić na zasadach dobrowolności Pracownicze Plany Emerytalne. Podstawową składkę o wysokości do 7% wynagrodzenia odprowadza pracodawca. Pracownik może się do niej dokładać, nie jest jednak to wymagane. Z tego sposobu odkładania na emeryturę mogą skorzystać osoby do 70. roku życia, które są zatrudnione na podstawie umowy o pracę.
- Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) to kolejna możliwość odkładania na emeryturę. Środki zgromadzone na IKE są prywatne i także podlegają dziedziczeniu. Możemy wypłacić je w dowolnym momencie, ale najkorzystniej zrobić to po 60. roku życia - wcześniejsza wypłata środków wiąże się bowiem z koniecznością odprowadzenia podatku od zysków kapitałowych. Na IKE można wpłacić rocznie maksymalnie 3-krotność prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2023 roku maksymalna kwota wynosi 20 805 zł.
- Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to sposób oszczędzania, który daje wymierne korzyści podatkowe. Wpłaty na IKZE możemy odliczyć od podstawy opodatkowania i obniżyć nasz podatek dochodowy. Natomiast przy wypłacie środków z IKZE zapłacimy zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10%. Środki zgromadzone na IKZE możemy wypłacić po 65. roku życia i podlegają one dziedziczeniu. Maksymalna kwota, jaką możemy wpłacić w ciągu roku na konto wynosi obecnie 8 322 zł.
Inne sposoby oszczędzania na emeryturę
Chcąc poprawić swoją sytuację finansową na emeryturze i zapewnić sobie stabilność finansową, możemy pomyśleć o sposobach oszczędzania poza systemem emerytalnym. Zaliczamy do nich np. prywatne ubezpieczenia na życie i dożycie. Są to ubezpieczenia długoterminowe, a pieniądze ze składek są wypłacane po wygaśnięciu umowy lub ukończeniu ustalonego z ubezpieczycielem progu wiekowego. W przypadku śmierci ubezpieczonego odszkodowanie w wysokości sumy gwarancyjnej otrzymają jego bliscy.
Kolejny sposób to inwestowanie w fundusze inwestycyjne. Mimo korzyści płynących z tego rozwiązania warto mieć jednak na uwadze fakt, że każda forma inwestowania (nawet ta postrzegana jako bezpieczna) wiąże się z pewnym ryzykiem. Przed ulokowaniem oszczędności w funduszu inwestycyjnym warto upewnić się więc, że jest on wiarygodny i w sposób rzetelny informuje klientów o potencjalnych ryzykach mających wpływ na przekazane fundusze. Dodatkowo, warto rozważyć rodzaj rynku, na którym chcielibyśmy zainwestować pieniądze oraz rodzaj instrumentu finansowego, jaki chcielibyśmy nabyć. Fundusze inwestycyjne mogą oferować swoim klientom możliwość inwestowania w akcje, papiery dłużne czy też surowce. Przed dokonaniem inwestycji warto uzyskać wiedzę na temat rodzaju inwestycji, której chcemy się podjąć, aby jak najbardziej ograniczyć ryzyko straty.
Dla osób, które preferują pewne i niestresujące rozwiązania, lokaty i rachunki oszczędnościowe stanowią alternatywę gwarantującą stabilny zysk. Korzyści finansowe uzyskiwane dzięki tym rozwiązaniom mogą być niższe niż w przypadku funduszy inwestycyjnych, minimalizują jednak ryzyko straty kapitału i obiecanych odsetek.
Najmniej ryzykownym spośród dostępnych opcji lokowania oszczędności są Obligacje Skarbu Państwa. Dostępne opcje pozwalają na wybór obligacji o różnych terminach i formach oprocentowania, dzięki czemu osoby chcące skorzystać z tego rozwiązania mogą wybrać najbardziej dogodny dla siebie wariant.
Warto wiedzieć, że niebawem zostaną wprowadzone także obligacje skarbowe oparte o nowy wskaźnik referencyjny WIRON. Więcej o reformie wskaźnikowej przeczytasz na https://bankiwpolsce.pl/wiron-nowy-wskaznik-dla-kredytobiorcow.
