Poziom cukru w ciąży - norma
Już podczas pierwszej wizyty lekarskiej w czasie ciąży lekarz zleca badanie cukru we krwi na czczo. Prawidłowa glukoza w ciąży wynosi 70-92 mg/dl. Jest to bardziej restrykcyjna norma niż w przypadku osób niebędących w ciąży, dla których górna granica wynosi 99 mg/dl. Jeśli wynik ten jest wyższy, lekarz powinien od razu zlecić tzw. test tolerancji glukozy (OGTT), który polega na oznaczeniu glukozy zarówno na czczo, jak i 60 i 120 minut po spożyciu roztworu sporządzonego z 75 g glukozy. Prawidłowy poziom cukru po godzinie wynosi poniżej 180 mg/dl, a po dwóch godzinach - poniżej 153 mg/dl. Jeśli wartości te są wyższe, lekarz może postawić diagnozę cukrzycy ciążowej. Test tolerancji glukozy wykonywany jest standardowo u wszystkich kobiet ciężarnych między 24. a 28. tygodniem ciąży, ponieważ w tym czasie w organizmie zachodzą zmiany, które zwiększają ryzyko wystąpienia hiperglikemii.
O czym może świadczyć wysoki poziom cukru w ciąży?
Wysoki poziom cukru we krwi rozpoznany w trakcie ciąży uznawany jest za cukrzycę ciążową. Stan ten może wystąpić niezależnie od stylu życia, masy ciała czy wieku, chociaż bardziej narażone są kobiety powyżej 35. roku życia, ze znaczną nadwagą i obciążone genetycznie. Organizm kobiety po zajściu w ciążę rozpoczyna intensywną produkcję hormonów (estrogenów, progesteronu, prolaktyny, laktogenu łożyskowego), które mogą przyczynić się do zaburzeń w działaniu insuliny, co prowadzi do rozwoju hiperglikemii, czyli wzrostu poziomu cukru we krwi. W ciąży wzrasta też insulinooporność tkanek.
Po rozpoznaniu cukrzycy ciążowej konieczne jest natychmiastowe rozpoczęcie leczenia, które polega przede wszystkim na wprowadzeniu odpowiednich zasad odżywiania. Bardzo ważne jest przy tym codzienne monitorowanie poziomu cukru we krwi. Elementem leczenia cukrzycy ciążowej jest też aktywność fizyczna dostosowana do możliwości ciężarnej. W niektórych przypadkach lekarz może podjąć decyzję o wdrożeniu leczenia insuliną - podaje się ją wówczas kilka razy dziennie, dostosowując dawki do spożywanych posiłków.
Czy cukrzyca ciążowa jest niebezpieczna?
Nieuregulowana cukrzyca ciążowa wiąże się z ryzykiem rozwoju groźnych powikłań, na które narażona jest zarówno przyszła mama, jak i jej dziecko. Należy jednak pamiętać, że cukrzyca ciążowa nie musi mieć negatywnego wpływu na przebieg ciąży. Warunkiem jest jednak, aby stosować się do zaleceń lekarskich, regularnie wykonywać zalecone badania i codzienne kontrolować poziom glukozy we krwi. W większości przypadków cukrzyca ciążowa ustępuje po porodzie, jednak jej przebycie wiąże się dla kobiety ze zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2 w przyszłości.
Nieleczona cukrzyca ciążowa może doprowadzić do wystąpienia u kobiety takich powikłań jak: wielowodzie, nadciśnienie tętnicze, rzucawka, poronienie lub poród przedwczesny, urazy okołoporodowe. Wysoki poziom cukru w ciąży stanowi również zagrożenie dla dziecka. Najczęstszym powikłaniem jest makrosomia płodu, czyli zbyt duża masa urodzeniowa dziecka (powyżej 4 kg). Niekontrolowana cukrzyca ciążowa może także przyczynić się do rozwoju u płodu wad układu sercowo-naczyniowego, moczowego, nerwowego.
Źródła:
1. kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2023 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd/zalecania-aktywni-czlonkowie-2023
2. Furman J. (2023). Cukrzyca u kobiet w ciąży. https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/inne/66438,cukrzyca-u-kobiet-w-ciazy