RABKA-ZDRÓJ. Na cmentarzu Miejscu Pamięci w lasku za willą "Tereska" zamontowana została tablica upamiętniająca żydowskie ofiary z czasów II wojny światowej.
Jednym z inicjatorów tego przedsięwzięcia jest Michał Rapta, współorganizator "Spaceru Pamięci" w Rabce-Zdroju, podczas którego przybliżana jest historia zagłady Żydów na tym terenie.
Na tablicy wypisano imiona i nazwiska oraz wiek ponad 200 Polaków żydowskiego pochodzenia, którzy zostali zamordowani w Rabce w czasie II wojny światowej. Większość z nich zginęła podczas masowych egzekucji, przeprowadzonych przez załogę i kursantów niemieckiej Szkoły Dowódców Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Rabce, które odbywały się w lasku za budynkiem szkoły.
- Osoby te zidentyfikowano na podstawie relacji świadków oraz rejestru Żydów, wykonanego w czasie wojny przez Judenrat na polecenie komendanta Szkoły Dowódców Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Rabce, w którym to rejestrze odnotowywano daty likwidacji - dodaje.
Inicjatorem powstania tablicy, wykonawcą projektu i organizatorem przedsięwzięcia był Zespół Historia Rabki w składzie: Narcyz Listkowski, Michał Rapta i Grzegorz Moskal. Projekt tablicy został uzgodniony z oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie i ta instytucja w całości sfinansowała realizację projektu. Przy projekcie pomagała Anna Janowska z domu Kleinberg ze Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu, Karolina Panz, Wojciech Wasilewski Alina Małocha, Jolanta Sternberg-Tarshish, Karen Forth, Varda Yaarim, Jakub Antosz-Rekucki oraz dyrektor Centrum Społeczności Żydowskiej w Krakowie Jonathan Ornstein.
Uroczyste odsłonięcie tablicy planowane jest 30 sierpnia br. na zakończenie, organizowanego przez Zespół Historia Rabki oraz oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, cyklu wydarzeń upamiętniających ludność żydowską Rabki i okolic. Tego dnia zaplanowano Spacer Pamięci, który rozpocznie się o godzinie 16:00 na deptaku przed Kawiarnią Zdrojową, a zakończy na cmentarzu za willą "Tereska".
Dzień wcześniej o godzinie 17:00 w sali Teatru Lalek "Rabcio", Ewa Koper z Muzeum - Miejsca Pamięci w Bełżcu wygłosi wykład pt. „Miejsce pustki, cmentarzysko bez nazwisk – historia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Bełżcu”. W foyer teatru zaprezentowana zostanie wystawa pod tytułem „Niemiecki obóz zagłady w Bełżcu. Historia i relikty”, omawiająca historię obozu w świetle wykopalisk archeologicznych.
opr.s/
Klika słów o niemieckiej Szkole Dowódców Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Rabce.
W 1940 r. do Rabki przeniesiono z Zakopanego niemiecką Szkołę Dowódców Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa. Początkowo jej siedzibą był budynek kolonii dla dzieci żydowskich fundacji Wilhelma i Marii Fränklów przy ulicy Podhalańskiej. W 1941 r. szkoła została przeniesiona do willi „Tereska”, w której przed wojną mieściło się Sanatoryjne Gimnazjum Żeńskie należące do rodziny Szczuka. W tym czasie kierownikiem administracyjnym szkoły został Wilhelm Rosenbaum, który wśród mieszkańców zyskał miano „kata Rabki”. Latem 1941 r. z jego polecenia rozpoczęto prace budowlane. Podczas rozbudowy powstały: bunkry, garaż, budynek gospodarczy z celą więzienną, stajnia, plac sportowy wraz z schodami wykonanymi z żydowskich macew. W pobliskim lasku wybudowano małą i dużą strzelnicę dla kursantów oraz utwardzono drogę i uregulowano pobliski potok. W większości prace te zostały wykonane przez przymusowych robotników żydowskich. Wiosną 1942 r. Rabkę zamieszkiwało 686 Żydów. Załoga szkoły i jej kursanci byli odpowiedzialni za masowe egzekucje ludności żydowskiej oraz prześladowania wobec mieszkańców Rabki i okolic. W lasku obok „Tereski” znajdują się masowe groby około 500 ofiar. 30 sierpnia 1942 r. przeprowadzono deportację ludności żydowskiej z Rabki do obozu natychmiastowej zagłady w Bełżcu. Budynek szkoły został opuszczony przez Niemców z powodu zbliżającego się frontu 25 stycznia 1945 r.
Zapraszam do kontaktu w sprawie obchodów - Narcyz tel. 531 829 113
Michał Rapta
