12.09.2021, 10:47 | czytano: 3558

80. rocznica rozstrzelania Heleny Marusarzówny, mistrzyni sportów narciarskich, kurierki tatrzańskiej, żołnierki ZWZ-AK. Wspomnienie Mariana Harapińskiego

zdj. Muzeum Auschwitz
Poznajcie Helenę Marusarzówną. Urodziła się 17 stycznia 1918 roku w Zakopanem. Była córką Jana Marusarza i Heleny z Tatarów. Absolwentka szkoły handlowej w Zakopanem. Najlepsza polska narciarka – siedmiokrotna mistrzyni Polski w konkurencjach alpejskich. Modelka, jedna z najpiękniejszych kobiet w historii sportu.
Zaraz po klęsce wrześniowej zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Była kurierką tatrzańską. Przenosiła za granicę pocztę, broń, pieniądze, oraz przeprowadzała ludzi szlakami górskimi.
Została schwytana przez słowackich żandarmów, którzy w tym czasie współpracowali z Niemcami. Przekazano ją przedstawicielom " rasy panów ". Poddana okrutnym torturom i brutalnie przesłuchiwana w Preszowie, Muszynie, Nowym Sączu i Tarnowie. Więziona i torturowana również w katowni Podhala " Palace " i na Montelupich w Krakowie - nie zdradziła nikogo...

"Nie pisnęła słowa, chociaż złapana została w tym samym czasie co moi rodzice, a w Muszynie osadzona była w celi razem z moją mamą. Oni, być może dzięki jej milczeniu, przeżyli, jej się nie udało. " - Magdalena Marusarz-Gądek.

Została rozstrzelana 12 września 1941 roku w Pogórskiej Woli koło Tarnowa. Miała wówczas 23 lata.

Po zakończeniu działań wojennych na Podhalu, 28 lutego 1945 roku spotkała się grupa członków najstarszego klubu narciarskiego w Polsce. Pojawili się m.in. Józef Kuraś, Stanisław Zdyb oraz bracia Tadeusz i Stefan Zwolińscy. Zebrani na Dworcu Tatrzańskim w Zakopanem ustanowili memoriały – konkurs skoków im. Bronisława Czecha, trzykrotnego olimpijczyka, więźnia I transportu Polaków do KL Asuchwitz oraz bieg zjazdowy im. Heleny Marusarzówny.

Odznaczona pośmiertnie Orderem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Po ekshumacji jej szczątki uroczyście pochowano w 1958 roku na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.


107 rocznica urodzin Mariana Harapińskiego - zakopiańczyka, więźnia Palace i niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz

Poznajcie Mariana Harapińskiego. Urodził się 12 września 1914 roku w Zakopanem.

Aresztowany przez przez gestapo trafia do więzienia w Palace – katowni Podhala w Zakopanem. Po brutalnym śledztwie i torturach zostaje przewieziony do Tarnowa, gdzie zostaje osadzony w więzieniu.

W przeddzień transportu wywołano z cel więźniów z przygotowanej wcześniej listy. Z tarnowskiego więzienia zostali przewiezieni samochodami ciężarowymi do budynku łaźni w celu dezynfekcji i kąpieli. O świcie następnego dnia przeprowadzono więźniów ulicami miasta, by wtłoczyć ich następnie do przygotowanych wcześniej wagonów.
14 czerwca 1940 roku Marian Harapiński zostaje przywieziony do KL Auschwitz w pierwszym transporcie Polaków. Od tamtej chwili stał się numerem 597...

Zginął 10 stycznia 1941 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz.

Sebastian Śmietana
Może Cię zainteresować
zobacz także
Może Cię zainteresować
Zobacz pełną wersję podhale24.pl