120. rocznica urodzin Stanisława Guziaka, więźnia Palace i niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz

"Spośród obecnych w domu Józefa Szeligi-Bachledy Franciszek zapamiętał – oprócz gospodarza – tylko Antoniego Sucheckiego, Łasia, Biela, Skomilskiego, Cisowskiego, Guziaka i Bobaka. (...)"Po przywitaniu wszystkich zebranych – czytamy dalej w protokole – powiedział, że nasze zebranie dotyczy stworzenia 2 Brygady Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, która jako tajna organizacja sprzysiężonych włączona zostanie do polskich sił zbrojnych. Znajdujemy się w tej chwili w niesłychanie naprężonej sytuacji politycznej, która być może wkrótce doprowadzi do wojny, kiedy każdy musi być gotów do służby i ofiarowania życia ojczyźnie. Zanim jednak przejdziemy do szczegółów, każdy spośród wstępujących do organizacji musi złożyć przysięgę, że bezwzględnym milczeniem (!) zachowa w tajemnicy wszystko, co tu będzie słyszał, i gotów jest dla dobra ojczyzny wypełnić bez sprzeciwu wszystkie otrzymane rozkazy.

Pułkownik, zakładając naszą gotowość, zaprzysięgał wszystkich obecnych, wskazując na leżący na stole pistolet i krzyż."

"PALACE – KATOWNIA PODHALA."
Alfons Filar, Michał Leyko

Zostaje aresztowany i trafia do Palace - katowni Podhala. Do KL Auschwitz trafił transportem z 15 grudnia 1941 roku.

"15 grudnia 1941 roku numerami od 24496 do 24595 oznaczono 100 więźniów skierowanych do KL Auschwitz przez Sipo u. SD z więzienia Montelupich w Krakowie. Transport przybył do Oświęcimia koleją. Po przeprowadzeniu rejestracji, więźniów skierowano najprawdopodobniej do bloku nr 18 na trzydniową kwarantannę. W transporcie tym przywieziono 67 Polaków, 32 Żydów i 1 Cygana. Co najmniej 83 mężczyzn z omawianego transportu, w tym co najmniej 51 Polaków, zginęło w obozie oświęcimskim. Znane są bliższe okoliczności śmierci jedynie kilku z nich." " KSIĘGA PAMIĘCI."

Stanisław Guziak stał się od tamtej pory numerem 24547. Zginął 11 czerwca 1942 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz.

opr. Sebastian Śmietana