Ból ucha – co może być przyczyną? (art. sponsorowany)

Z czego wynika ból ucha i czym się cechuje?

Ból ucha, inaczej otalgia, to dość niespecyficzna przypadłość, która może mieć rozmaite podłoże. Narząd słuchu zbudowany jest ze skomplikowanych części ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego, które są ściśle połączone z innymi elementami twarzy oraz jednocześnie silnie ukrwione i unerwione. Z tego powodu ból odczuwany na małżowinie, w przewodzie słuchowym lub określany jako ból w środku ucha może wynikać zarówno z problemów tego narządu, jak i tych dotyczących okolicznych tkanek. W ostatnim przypadku mowa o bólu wtórnym, którego źródło często trudno jest określić. 
Przy pierwszych objawach bólu w obrębie ucha zewnętrznego można zastosować preparaty o działaniu miejscowym, takie jak np. krople do uszu LIX – wyrób medyczny z gliceryną pochłaniającą wilgoć z tkanek oraz chlorowodorkiem lidokainy o właściwościach znieczulających. Gliceryna ma właściwości wiążące wodę, dzięki czemu umożliwia osuszenie kanału słuchowego i zmniejszenie obrzęku, który może być przyczyną dolegliwości bólowych. Osuszenie kanału pozwala również przeciwdziałań namnażaniu się drobnoustrojów, które preferują wilgotne środowisko.
Jeśli jednak po 3 dniach stosowania kropli LIX ból nie mija, należy udać się do lekarza, który po badaniu otoskopowym potwierdzi pochodzenie bólu ze strony narządu słuchu lub w razie potrzeby zaleci dodatkowe badania i wskaże adekwatne sposoby leczenia przyczynowego.  

Możliwe powody bólu ucha – infekcje i choroby narządu słuchu

Zarówno ostry, jak i łagodny bólu ucha, a także dyskomfort określany jako kłucie, pieczenie czy uczucie wilgoci i pełności w przewodzie słuchowym, to objawy stanu zapalnego ucha. Jest to schorzenie, za które odpowiadają wirusy, bakterie lub grzyby. Do jego rozwoju może dochodzić na wiele sposobów, w zależności od tego, jakiej części ucha dotyczy choroba.
W przypadku zapalenia ucha zewnętrznego do namnażania się patogenów może dochodzić w wyniki stale utrzymującej się wilgoci w przewodzie słuchowym, podrażnień delikatnych tkanek czy osłabienia odporności. Schorzeniu sprzyja też niewłaściwa higiena. Z kolei infekcje w obrębie ucha środkowego rozwijają się w następstwie patogenów chorobotwórczych, które przedostają się do ucha z nosogardła przez trąbkę słuchową. Natomiast infekcje obejmujące ucho wewnętrzne są rzadko diagnozowane i stanowią powikłania innych schorzeń. 
Ból odczuwany w środku ucha może wynikać także z przeziębienia (infekcji wirusowej) nawet, jeśli patogeny nie przedostają się do ucha. Wystarczy, aby opuchlizna towarzysząca zapaleniu gardła zwęziła obszar łączący je z trąbką słuchową. Właśnie z tego powodu podczas przeziębienia często dokucza nam uczucie zatkania uszu, niekiedy piski, szumy i ból ucha nasilający się zwłaszcza przy przełykaniu. 
Rzadziej za ból, zwykle przewlekły, odpowiadają poważniejsze choroby, takie jak np. perlak ucha, czy zmiany nowotworowe. 

Czop woskowinowy i ciało obce jako powody dolegliwości bólowych uszu

Jeśli ból pojawia się nagle, kolejną z możliwych przyczyn jest mechaniczne uszkodzenie przewodu słuchowego lub błony bębenkowej przez ciało obce, uraz w obrębie głowy lub akustyczny. Wówczas jednak zwykle mamy świadomość zaistniałych sytuacji. Wyjątkiem bywa ból u dzieci, jeśli nie zauważymy momentu wprowadzenia ciała obcego do ucha. 
Za ból może odpowiadać również nadmiar woskowiny. Prawidłowo jest ona lepka i płynna, a także samoistnie usuwana z przewodu słuchowego. Z różnych przyczyn może jednak dochodzić do jej gromadzenia i powstania korka, który bywa bardzo twardy, przez co może drażnić tkanki. Gdy czop pęcznieje pod wpływem wilgoci i zwiększa swoją objętość, ból zwykle się nasila.  

Co jeszcze może być przyczyną bólu ucha? Czynniki pozauszne

Najczęściej etiologia bólu niezwiązana z narządem słuchu dotyczy pobliskich tkanek. Dolegliwości mogą promieniować zwłaszcza od zębów i jamy ustnej. Bywają też spowodowane migreną, neuralgią nerwu trójdzielnego, czy chorobami nosa, zatok, stawów skroniowo-żuchwowych. Do schorzeń odległych, którym również mogą towarzyszyć objawy ze strony narządu słuchu, zalicza się m.in. nadciśnienie, refluks, zaburzenia tarczycy, płuc, czy kręgosłupa. 

Źródła:
https://www.mp.pl/otolaryngologia/ucho/czop_woskowinowy/161525,czop-woskowinowy-podsumowanie-wytycznych-american-academy-of-otolaryngology-2017
https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177491,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego
https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/299980,leczenie-ostrego-zapalenia-ucha-zewnetrznego-w-swietle-aktualnych-wytycznych
https://www.mp.pl/medycynarodzinna/wytyczne/195660,bol-ucha-rozpoznawanie-czestych-i-rzadkich-przyczyn
https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.5.

LIX krople do uszuWyrób medycznyPrzeznaczenie: Wspomagająco przy: stanach zapalnych objawiających się obrzękiem, bólem i swędzeniem przewodu słuchowego zewnętrznego; dolegliwościach, którym towarzyszy ból spowodowany regularną ekspozycją na działanie wody i wilgoci; dolegliwościach, którym towarzyszy ból spowodowany długotrwałym noszeniem, słuchawek lub woskowiną, która zatyka przewód słuchowy zewnętrzny; dolegliwościach, którym towarzyszy ból spowodowany częstym stosowaniem detergentów, które niszczą naturalną błonę osłaniająca przewód słuchowy zewnętrzny.Wytwórca: EmergoPharm Sp. z o.o. sp.k.Podmiot prowadzący reklamę: Adamed Pharma S.A.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.

LIX/14753/12/23